خەمێن تە دایکا “رەوشەن” بۆ بهێنە ژبیر کرن!!

مهەمەد چەلکی

 دوهی بۆ من نە رۆژەکا ئاسایی بوو، رۆژەک بوو هندا درێژ بوو، من هەست کر زەمەن یێ ڕاوەستایی و چوونا ژبیر چووی. من وەسا هزر کر، ئێدی رۆژێ سەماتا خوە یا ژبیر چووی و تەرکەزی ڤی کەونێ نەسەر دیار و نە بن بووی. نزا رۆژێ شەرم ژ خوە دکر کو دیدەڤانەک بێ ئەختوبارە و ل حزوورا تراژیدیێن مە شەرمکریە و ژ کۆڤان لال دبیت؟

پێر و دوهیا مە، ئەڤرۆ سوبەهیا مە و هەموو رۆژێن د رۆژ ژمێریا تەمەنێ مە دا د تژی رویدانێن ب کۆڤانن، هەر کۆڤانەک دکارت ببتە فلمەکێ تراژیدی و هەموو باوەرنامە و خەلاتان بدەستڤە بینیت، لێ هندەک کۆڤان ژ هەموو کۆڤانان بژانترن و دبنە کانی بۆ هەموو کۆڤانان، کۆڤانا گوندێ کورکۆ ل دەڤەرا نهێلێ ل ١١-١٠-١٩٦١ سەر کاروانا هەموو کۆڤان و تراژیدیێن مەنە.
کۆڤانا گوندێ کورکۆ نەخریا هەموو کۆڤان و تراژیدیێن دەڤەرا مەیە، دڤیابا هەر هینگێ و ب تایبەت پشتی رێککەفتنا ١١ ئادارا ١٩٧٠ ببایە رۆژەڤا ڕاگەهاندنا کوردی و ببایە خالا وەرچەرخانا هێلانا ساخا بیردانکا نەتەوا کورد. لێ دیارە قەدەرا باشا دوژمنێن مەیە کو ئەم دخەمسار و خوەشباوەرین، هەر زووی دڕنەدەیی و هۆڤەتیا وان ژبیر دکەین و د تەناهیا دا هەرچەندە ددووم کورتن ژی لێ دکەڤین پەی حەزێن خوە و تراژیدیێن خوە ژبیر دکەین.
گوندێ کورکۆ یەکەمین گوندە ب بالەفڕێن جەنگی ل ١١-١٠-١٩٦١ کو دبیتە هەیڤەک پشتێ هەلبوونا چریسکا (شورەشا) ئەیلوولێ دهێتە بوردومانکرن و تێدا ٢١ کەس شەهید دبن! ئەرێ ما هینگێ یا بزەحمەت بوو لژنەک بۆ لێگەریان و ڤەدیتنا بکەرێن تەڤایا کۆمکوژێن ل کوردستانێ هاتینە ئەنجامدان، و پشتی هینگێ چ کێشابانە دادگەهان یان وەکو ئەرمەنی و جوهیان پشتی کۆمکوژی و هولوکوستێ تەڤ بکەر یان کوشتن یان ژی ڕاپێچی دادگەهان کرن!
دووبارە دبێژم دوهی بۆ من نە رۆژەکا ئاسایی بوو، نە ئاسایی بوو ب هەموو واتا خوەڤە، هەست ب شەرمێ و دلژانەکا مەزن دکەم، چونکو ئەڤە جارا ئێکێیە من گوه ل تراژیدیا کۆمکوژیا گوندێ کورکۆ بوو، هەرچەندە خەلکێ دەڤەرێ مە و ل نک دلێ خوە خاندەڤانم!!
وەی پا شەرمێ ژ خوە دکەم. چ پاساوا بۆ خوە نابینم لێ ئەگەر رۆژنامەگەریا کوردی و دیرۆکنڤێسێن مە ئەڤ رویدانا پری ژان نڤیسیبان و دا د بیردانکا مە دا مینیتە ساخ.
سوپاس بۆ هەلبەستڤان و نڤیسەرێ هێژا قەهرەمان عەگید سەرگەلی کو ڕابوویە ب تومارکرنا ڤێ تراژیدیایێ و ئەم ب تراژیدییەکا دنا نەتەوا کورد هایدارکرین و ژ نێزیکڤە ئەم دگەل کەس وکارێن شەهیدان ئاشنا کرین.
ل دەما ناساندنا پەرتووکێ و ئەو زەحمەتیێن نڤیسەری ب کۆمکرن و لێگەریانا ل بەنڵگەنامەیان و بکەرێ ئەنجامدەرێ ڤێ تاوانێ دکر، هۆل د بێدەنگیی دا نقۆ ببوو، تا رێز گەهایە دیمانێن نڤیسەری دگەل کەس وکاران کرین و ڤەگێرانێن وان د وێ رۆژا هندا گران و ب سەهم دا، ئێدی بێدەنگی بوو شینی و دا بێژی هەر ئەڤرۆ روودایە، ب تایبەت دەما د گەل دایکا ١٣ زارۆک لێ شەهید بووین دایکا رەوشەن سەلیم قادر سگێری کری. دایکا رەوشەن گۆت:
” ئەز پشتی زارۆکێن خوە سۆتم. رۆژانە ئەز تزبیێن خوە کەت کەتە دهەژمێرم و هەر کەتەکا وان من ناڤێ ئێکی ژ وانا دانایە ل سەر، ئەز ناڤێ ئێک ژ وان دبێژم، رۆژێ سەد جاران بیرا وان دکەم.”
شینی ب ڤان گۆتان نوو بوو، ئەگەر ژ شەرمان دا نەبایە دا ژ دل کەمە گری و بلا رۆندکێن من تێکەلی پێلێن زێی ببانە و کەتبانە شۆپا کاروانێ بێ سەروشوینێن ئەنفالبوویان. هەر د وێ کێلیکێ دا هۆزانا هۆزانڤان مەحفوز مایی “خەم و خەمری” هاتە بیرا من و دا بێژی ئەڤە دایکا “رەوشەنە” پارزینکێ خەمێن خوە دایە پشتا خوە، و هەر رۆژ سپێدە و ئێڤاریان ڕێکا دەرازینکێن مە دگریت، یا بۆ مە کۆڤان و خەمێن خوە دڤەلۆرینیت، مەحفوز دبێژیت:
ئێڤارەکێ هێژ زڤستان
بەری بوهار بهێت چەما
ساهیێ ئاسمانێ هنداڤ مە
خڕ ڤەخاربوو مژو تەما
دایکا خەمری
مشووتەکا پڕ ژ خەما
ل دەرێ خانیکێ مە ڤەکر
کرە گازی:
وەرنە خەما
وەرنە خەما
سەر ب سەر ب خەمێت هەوە
هەما.”
دووبارە سوپاس بۆ هۆزانڤان قەهرەمان عەگید سەرگەلی بۆ ساخ کرن و بەلگەنامەکرنا ڤێ تراژیدیا گەلێ مە … نەمری بۆ شەهیدان و دایکێن شەهیدان کو دلێن وان ب ژان و ئێشان ژ ناڤ مە بارکرین.
داخازەک بۆ جهێن شولە ژێ:
فەرە منۆمێنتەک بۆ ڤێ کارەساتێ بهێتە چێکرن چ ل دێرەلۆکێ بت یان هەر ج‌یەکێ دن بیت.