ل شنگالێ ئاگر هلبوو … ل كوردستانێ دیكول بلند بوو …!!!

پیر هڤال باعەدری

بوویەرێن نها ل سەرانسەری جیهانێ هەمی رووددن چاڤەرێ كرینە و دڤێت بجهبێن چ ب گەرمی یان ب ساری بیت ژبەركو ئەوان كەسێن ئەڤ قۆناغە گهورین و هەلگرێ پێڤەلەرزێن گۆرانكاریێن ئیستراتیجی ل ناڤەندا دەڤەرێن خال لسەر داناین و دەست نیشان كرین و بڕیار لسەر هاتینە دان و د چارچوڤێ بازنەكی گرتی دا و ب گشتی ل رۆژ هەلاتا ناڤین ژ دەرئەنجامێن ئەوان بەرنامە و پلانێن هاتینە دارێژتن د چارچوڤێ بەرژەوەندیێن بەر تەنگ و یێن تاكە كەسی دا و هەر دەمێ دەلیڤە پەیدا بوو بۆ ئەڤێ یەكێ دێ ل پێش وەخت ئەو بەرنامە و پلان دێ كەفنە كاری مللەتێن رەسەن دبنە قوربان بۆ نموونە وەك ئێزدییان ژ هەمی لایەكی ڤە .

هەردیسان بەرژەوەندیێن سیاسی و ئابووری و سەربازی و بازرگانی و ناوچەگیری و ئاینی و مەزهەبی كو گرێديی هەبوونا ئەوان كەسێن دەستهەلات بدەست ژبۆ هەبوونا خۆ بڕیار لێداینە و سنۆر داناینە و خۆ بخودان سەرەوت و سامانێن جۆراجور دبینێن و سەرچاوێ مروڤی ژی (مورد بشري) گەلەك هەینە و ل بەردەستە ژی و هەروەسا وەكی ئەوان بڤێت سەرەدەریێ دكەن و گەڵ ئەوان پێشهات و گۆرانكاریێن هاتینە دارێژتن و دەڤەر ژی كرینە چەقێ بڕیاریێن نە دورست و نە ساخلەم و دژی مروڤەتیێ و مروڤناسان و خودێناسان د ئەڤی سەردەمی دا كو سەردەمێ قێرانا اخلاقی و وژدانی و شەرەف و كەرامەتێ یە لدەڤ ئەوان كەسێن هەلگرێ ئەڤێ تێروانینێ د ئەڤان بارودۆخان دا .

ئەڤجار ژبەر هندێ قۆناغ و گۆرانكارییێن ریشەیی لسەر هەمی ئاست و بەربەستێن بەر تەنگ د هەمی سكتر و بوراندا و ب تایبەتی گۆرانكارییێن فكری و ئایدەلۆژیی و پرانسپێن ئاینی و ئۆلی رووددن و ئەو كەس و لایەنێن خۆ د گونجینێن ژبەركو ئەوان گەلەك مەرەم پێ هەینە ژبەركو ئەو هزر دكەن ئەو زۆرینە نە و دڤێت هەمی تشت دبن كونترۆلا ئەوان دا بیت لێ سەردەم ئەڤێ یەكێ قەبۆل ناكەت و سەردەم جهێ بریاردان و زالبوونێ دگریت د نها دا و ژبەر هندێ سەردەم ل كۆرەپانێ دا كابتنە و سەردەم د شانۆیێ دا ئەكتەرە و سیناریویە و مونتاژە و دەرهێنەرە بۆ ئەڤێ قۆناغێ و قۆناغە بهێت سەردەم دێ جهێ بیروباوەرا گریت لەورا سەردەم پیرۆزە و سەردەم هەمی تشتا قەبۆل ناكەت و سەردەم رێبەرە و رێبەرەكی زانا و عقلدارە زەنگا هشیاركرنێ د هەمی بیاڤان دا لێد دات بۆ نموونە سەردەمی بۆ ئێزدیان جەنگوەرا ل چەپەرێن پاراستنا شەرەفێ دورست كرن و ئیرۆ بوویە پیرۆزی بۆ گەلێ ئێزدیدخانێ .

ئەڤەیە ئەگەر مەترسی ژی چەند مەزن بن و چەند مەترسی بلاڤ بن و هەر ئەو مەترسینە مەترسیتر دبن یان دووهێندە بن ژبەر هندێ دبیت ئەڤ یەكە بۆ كەسێن عقلدار و زانا و رۆشەنبیرا نورمال بیت ژبەركو تامین كرنا ئەڤان جورێن مەترسیێ نینە ل سنورێ دەڤەرێ و بێ خودانیە تاكە كەسی ژی هەیە بەلی تشتێ بتنێ هەی ژی درۆشمێ جودا جودا هەنە و گەلەك د بریقدارێن ئەو درۆشم ژی گەلەك د بلندن ژی لێ مخابن دبنیات دا هوسا نینە بس دەم سەردابرنە و نەبتر و یا دی ژی روونكرن و راگەهاندنێن نە رازی بوونێ ژی د ئەڤێ قۆناغێ دا خۆ دزینە ژ بەرپرسیارەتیێ و نەبوونا وێرەكیێ قیرانا اخلاقەكی زێدەتر دبیت و هەبوونا مروڤیێن وەكی ئەوان و ئەو خۆ دناسێن مەزنترین بێ وژدانیی یە و اخلاق ژی تیرەكە د چاڤ و دل و دەروونێ ئەوان كەسێن سەرشور دا دبیت ئەڤ یەكە بۆ ئەوان كەسێن دەور و بەرێن مە ژی بیت و گۆمان تێدا نینە ژبەركو نەكارینە ئەركێ خۆ بدورستی بكەن و كارێ خزمەت كرنێ ژی د قامووسا ئەوان دا نینە ژبەر هندێ كەفتینە د ئەڤی چارچوڤی دا ردەت كرنێ دا و ئیفلاس بووینە د هەمی تایە دا .

لەورا ئەگەر ڤێجارێ مە باجا هزر و بیرێن توند رەویا ئەوان كەسێن كرێ گرتیێن روو رەش و هەڤاڵ بەندێن سلتانی و شاهی و خلیفە و ئاغا و میر و بەگی و كەسێن بازرگان و خۆ فرۆش دا ئەوێن نها د چارچوڤێ دەستهەلاتێ و دەرڤەی ئەوی بازنی دێ ب گرانی لسەر ئەوان ل پاشەرۆژەكا نێزیك دێ هێتە حساب كرن د هەمان دا دێ سزایێ خۆ ژی دێ وەرگرێن بدەستێ نەیارێن سەرسەختێ ئەوان كو نها یێ بەرهەڤە لسەر سنۆری ژبەركو فەر و پێتڤی یە بۆ ئەوان پێش وەخت بهێتە روونكرن و دیاركرن كو ئەم ئێزدی د ئەڤێ قۆناغێ دا نە دبێ خودانین ملفێ ئێزدیان و ئێزدیاتییێ و ئێزدیدخانێ ژی لسەر عەرشێ تەختێن وەلاتێن زالهێز و وەلاتێن بریار بدەست كار لسەر دكەن و رێ خۆشكرێن و بشێوەكی دبلوماسیی و ئەكادمی و كار ژی دهێتە كرن كو مافێ خۆ وەربگرین ب رێكێن یاسایی ئیداری .

ئیدی ئەم سەرێ خۆ نا دانێین بۆ قوربانی دانێ و هەروەسا ئیدی فەرمان و مال وێران كرن و تالان كرن و دەربەدەركرن و كوشتن و ژناڤبرن و شێواندنا مەرقەد و روخاندنا قوب و مەزارگەهێن مە ستۆپ ئیدی نا هێتە قەبۆل كرن كو هەر جارەكا ڤالایەكە ئەمنی چێبیت و ئاریشەك رووبدات بۆ خۆ بدەلیڤە بزانین و هێرشێن توندرەویا بێ وژدانیێ بینە لسەر مللەتێ ئێزدی و سوكاتێ ب پیرۆزیێت مە بكەن و هەمی دەما چاڤێت ئەوان ل تولڤەكرنا ئێزدیان بیت د ئەڤی سەردەمی دا و ژ ئەڤێ پێشكەفتنێ و تەكنەلوجایێ و پەرەسەندنێ شەرم ناكەن جهێ داخێ یە و بلا باش ئەڤ یەكە دیار بیت كو قۆناغ قۆناغ لاپەریێن مێژوویا كەڤنار و دێرین ب خوینە باب و كالێن مە ئێزدیان هاتیە نڤیسین و مێژوویا نوو ژی ب خوین و مال و سەروەت و سامان و دایك و باب و كال و خوشك و برا و كچ و ژن و زارۆكێن ئێزدیان لسەر راپەرین شەرەف و كەرامەت و غیرەتێ بۆ نەوەیێ بهێت هاتیە نڤیسین لسەر عەرشێ بێ وژدانییا مروڤیێن توندرەو ئەوانێن پلانا هلگرنا ئاگرێ دووبەرەكیێ دناڤبەرا ئاین و پێكهاتێن جودا جودا لسەرانسەری عیراقێ و كوردستانێ دكەن ومێژوو وكار و كریارێین خۆ دسەلمینین و رووێ خۆ یێ راستی بۆ رایە گشتی دیار دكەن دەربارەی ئەڤێ یەكێ مخابن هێشتا تهنیێن ئەڤێ یەكێ نە . دڤێت ئەڤ كەسێن هەنێ یێن تێكدەر بهێنە سزا دان و چوو كەس و لایەك خۆ ل ئەڤان نەكەتە خودان داكو د ئاگرێ ئەوان دا نەهێتە سوتن ڤێجارێ قۆناغ رەحم و دلوڤانیێ ل بكەرێین ئەڤان جورێن دووبەرەكیێ و فتنێ چێدكەن و مەرەما ئەوان و ئاراستەیە ئەوان و ئارمانجا ئەوان كو ئێزدی و ئێزدیاتیی و ئێزدیدخان و تایبەت شنگال رەنگین و دلسۆز بیت بلا لسەر ئەوان هزر و خەونێن بەرتەنگ نە نڤێن ژبەركو هەفتی و چار فەرمان و لسەر مللەتێ مە یێ ئێزدی هاتینە لێ مخابن هەمان ئەو فەرمان ئیرۆ رۆژ لسەر مللەتێ ئێزدی د بەردەوامین بەلێ ب رەنگەكی جوداتر دهێتە ئەنجام دان ئەوژی فەرمانا دەروونی یە (إبادة نفسية ) كو رۆژانە دهێتە پەیروكرن هەر ژلایێ كەسێن توند رەو و تێكدەر و دەستهەلات بدەست د چارچوڤێ هەمان ئەوی بازنێ گرتی دا ب هەمان عقلیەت .

لسەر كەنالێن جودا جودا یێن ئەوان و هەڤاڵ بەندێن ئەوان بگشتی و سەر شوسیال میدایێ ب تایبەتی بەلێ بلا باش بزانین ئەم د بێ دەنگ نینین و بێ دەنگ ژی نابین و ئێزدی و ئێزدیاتیی و ئێزدیدخان نە ملك و طابوو و سەنەدە لسەر ئەوان كەسێن خۆ ب مەزن و رێبر و نوێنەرە و بەرپرسێن ئێزدیان دانێت ئەگەر ئەو سەر خۆ قەبۆل بكەن و پەیام و هەلویست و كریارێین ئەوان د لاواز بن دەربرینێ ژ بەشێ بەرپرسەتیێ وەرگرتی ناكەت و ئێزدیاتیی یا راست و دورست و راستەقینە و راستەوخۆ یا د دل و دەروون و هەست و سۆزیێن مرۆڤێن ئێزدناس و خودێناس دایە و ئەڤان بەری نوكە قوربانی داینە و نها ژی ئامادەنە د رێیا سلتان ئێزی و طاووسی مەلك یێ ناڤ شرین .

هەمان قوربانیان بدەن بۆ پاراستنا كەلتۆر و زمان و ناسنامە و داب و نەرێتن باب و كالێن مە د ئەڤێ قۆناغێ دا هەروەسان دخوازین ئەو پێكڤە ژیان دورشم د راستیە واقیعی دا ببیتە دورستی پێنگاڤێن باش و زوو بهێنە هاڤێتن ب تایبەتی ئاراستەیە خەلكی و ئەڤ یەكە ژی دێ ب ئاسانی دێ هێتە بجهی ئینان ژبەركو خەلك ژی د ڤێ قۆناغێ دا دابەش بوویە لسەر دوو لایە خەلكێ رەوشەنبیر و زانا و عقلدار و خێرخواز و خەلكێ هەلگرێ پەیامە توندرەویێ و تێكدەر و نە خێرخواز لەورا دڤێت هەمی لایەك بزانیت ئێزدی پیلانە چووجارە ناشكێن و ئێزدی ئەگەر هێزا دونیایێ هەمی هەبیت هێرش ناكەتە سەر خەلكێ و مێژوو شاهدە كا بلا ب بەلگە دیار بكەن ئێزدیان مالێ كێ ل تالانێ دایە و كچ و ژن و زارۆكێن كێ برینە و كی كوشتینە و عەردێ كێ داگیركرینە پێلی شەرەف و كەرامەتە كێ كرینە ئەنجام صفر ژبەركو قەول و بەیت و تێكەستێن دینی رێكێ ناكەت مێرێ ئێزدی ئەڤان جورە كارا ئەنجام بدات ئەگەر ئێكی یان هندەك كەسان كارێن هوسا ئەنجام دابیت ئەو ژی لبن پەروەردا كارێ حزبی و سیاسی و سەربازی یە یێن پارت و لایەنێن سیاسی ل عیراقێ و كوردستانێ یە و نەبتر و یادی ژی هەمی توهمەتێن بێ بنەمانە و دوور و نە ژ رەوشتێ مێرێ ئێزدی یە .