مەولانا خاليدنقشبندي نویخازێ چەرخێ ١٣ مشەختی وسەرکێشێ برایینیا مروڤایەتی!
نڤێسین هزرڤان (محمد حبش) وەرگێران / هەڤال بەرواری
خاندنەک د میراتێ مەولانا خالید نەقشەبەندی وەک ئاستێ مروڤایەتیێ ل سولەیمانیێ کونفرانسێ بیرەوەریا (مولانا
خاليدنقشبندي ) بەری جەند روژەکا هاتە گێران ئەو کەسێ سەرکەتن ئینای بدروستکرنا تێگەهێ برایەنیێ و پێکڤەژیانێ پەیداکەن ل روژ هەلآتێ وروحەکانوی بدەتە دەڤەرێن روژ هەلاتا ناڤین وشیا لاینگەرێن خو زێدەکەت ل میزوپوتیمیا و ودەڤەرێن شامێ و ئانەدوڵێ وئاستێ بهایێن عیرفانی ورەشتێت بەرز بەڵاڤەکەت و بکەتە دیاردە….. راستە رولێ (شێخ مەولانا خالید) د پەروەردا لایەنگەرێن خوە یێن رێکا نەقشەبەندیێدابو ئەوێن زێدەبوین لدەڤەرێ هەمیێ ژبەر سەبراوی و خوراگەتیاوی وبانگخوازیا بەردەوام ، لێ دڤێت رولێ وی دیاربیت و کارتێکرناویا کومەڵایەتی لسەر رەفتارێن کومەلگەهێ و لسەر رێبازا پەروەردا عیرفانی کو بنیاتەکێ پەروەردەیی د بیروباوەریێن کومەلگەهێ دروستکر لسەر ئەساسێ تەزکییێ وپەەوەردەکرنێ….. دەسپێکا ژیانا شێخی دەسپێدکەت ل بەهشتا دەڤەرێن شەهرەزور ول نآڤ چیایێن زاگەروز ، ئەڤ دەڤەرا بویە جهێ فەقهیو و عارف و زانا وەکی ( ابن الصلاح عثمان بن عبد الرحمن الشهرزوري 1181 – 1245 ز کو دامەزرایێ علم مصطلح الحديث )ە ژ بنەمایێن ئاڤاکرنا براینییا مروڤایەتیێ بکورتی کو شیای دروستکەت لناف کومەلگەهێ ١
– رەوشەنبیریا لێ بورینێ ٢
– بەرزوبلنداهیا ئاستێ بەرفرەهیا ( ئجتیهادێ)
٣- پیروزاهیا مروڤی
٤- ڤەکرنا دەرگهێن پێکڤەژیانێ لگەل مەزهبێن جودا ٥- برایینیا لناڤبەرا ئولێن ژێک جودا ————————- ئێک/ رەوشەنبیریا لێ بورینێ شێخ (مەولانا خالید نەقشەبەندی)یێ رژدبو لسەر لوژیکێ عوزرڤەخاستنێ بەرامبەری رەفتارێن بەرامبەر ، وئەڤە ئێک ژ بنەمایێن سەرەکینە لسەر تێگەهێ لێ بورینێ …وئەڤ رەوشەنبیریە بو وی پەیدابو د چێروکەکا بەلکی نێزیکی ئەفسانەکێ بیت لێ ئەنجامێن وێ ژ بنەمیایێن دروستکرنا رەوشەنبیریا لێ بورینێ و عوزرڤەخاستنێ ژ رەفتارێن بەرامبەر یا دروستە،،،،،
چێروکا شێخ مەولانا دەسپێ دکەت ژسەفەراوی بو چونا حەجێ دەمێ هندە ئاموژگاری وەرگرتین ژ شێخێ خو (محمد الكزبري ) دەمێ گوتیێ : « نەرازیبونێاخو دیارنەکە ژ رەفتارێن بەرامبەر دەمێ کارەکی بکەت بەروڤاژی شەریعەتیبیت !» ئەڤ ئاموژکاریە هاتە گرێدان ب ژیاناویڤە وبو رێبازەک د رێیا گەهاندنا وی بو خودێ ! چیروک دبێژیت:( دەمێ مەولانا خالید چویە حەجێ وگەهشتیە حەرەما کەعبێ دیت مروڤەکێ پشتاخو دایە دیوارێ کەعبێ و پێت خویێن درێژکرین ،،، ئێکسەر ئەو بلەز چو دا ڤێ خەلەتیێ دروستکەت ونەهیاوی بکەت ب دەستێ خو یان ب ئەزمانێ خو یان بدلێ خو وەکی فەرموود دبێژیت لێ وی زەڵامی بەرسڤاوی دا وگوتێ:« خالید ، تە چ زی ژبیرکر ئەو وەسیەتا شێخێ تە گوتیەتە !!؟» ئەڤێ بەرسڤي ژیانا مەولانا خالید ئێکسەر گوهارت ودەرس ژ ڤێ چێروکێ:( نابیت تو موعارزبی بو هەر رەفتارەکا مروڤ دکەن ودڤێت تو رێزي ل بوچونێت وی بگری هەتا هەکە تە نەعەجباندبیت رەفتار و هزروبیرێن وی !) وئەڤە ژ بنەمایێن ژێکجوداکرنێن بیروبوچونێن جڤاکینە و جوداهیێن دیموکراسی ، هەر وەسا ژێک جوداکرنا کوژیێن دیتنێ ،،،،،! وئەڤ هزرەبو کو مەولانا خالید وەلێ کری دویماهیکێ بگەهیتە هندستانێ دا رێبازا نەقشەبەندیێ وەرگریت ب بەرەکەتا شێخێ عیرفانی (شێخ عبد الله الدهلوي) لەوما رێباز و تەریقەتا نەقشەبەندی ئەف سالوخەتە کرنە هندە بنەما کو لسەر بچن بڤان خالا : – هەکە موسای سەبر کێشابا دا حیکمەتا خزری زانیت ! – هەکە وە غەیب زانیبا دا واقعێ تو تێدادژی هەلبژێری! – هەکە پەیڤا بەرامبەر هزار رێک برنێ کو کافردبیت تنێ ئێک رێ هەبیت کو هێژ باوەردارە دڤێت تو وێ رامانا باوەریێ ژ پەیڤا وی هەلبژێری! – تو نوزانی خودێ خزینێت خو لکیري راکرینە! – مروڤێ کارێ ئەهلێ جەهنەمێ دکەت هەتا دناڤبەرا وی و ئاگری تنێ بهوستەک دمینیت ئێکسەر کارێ ئەهلێ بەهشتێ کر و چوو بەهەشتێ ! – گوتە (أبو الحسين النوري):« مورادا خودێ چیە ژ مروڤان گوتێ :« ئەوا ئەو لسەر !!» —————— دوو/ بەرزوبلنداهیا ئاستێ بەرفرەهیا ( ئجتیهادێ) مەولانا خالید بنیاتێ ئازادیا ئیجتیهادێ دانا کو دبیت ئیجتهادا وی نە وەکی شەریعەتی بیت ١٠٠٪ بەلکو جاران دیاربیت موخالفی شەریعەتیە لەوما دڤێت سەحکەینە مەرەم ژ ئیجتیهادێ ، لەوما مەولانا خالید ژێک جوداکر دناڤبەرا شەریعەت و راستیێ ! کو دبیت وەک زاهر کریارا بەرامبەر موخالفی شەریعەتی بیت لێ یێن عارف دزانن کو ئەڤە لگەل مەقسەد ژ شەریعەتیە وهەکە لگەل حکمێ شەریعەتی نەبیت لێ یاگرنگ لگەل حکمێ راستیێ بیت کو ئەو ژی مەقسەد ژ شەریعەتیە لێ هێژ حکمێ شەرعیێ وی دەمی نەگەهشتیە ڤان ئاست و بوچونا…! ژبەر شەریعەت تنێ لسەر ستوینێ وێنا ومەرجێن بەرچاڤ حوکمی دکەت لەوما هزرا تەشریعکرنێ وتەحقیقکرن هاتە دامەزراندن دەف ئەهلێ عیرفانێ وبتایبەت هەرسێ سوتینێن روناهیێ (ابن عربي) و(جلال الدين رومي) و(مولانا خالد) وبەری وان ( ابو حامد الغزالي)،،،،،، ڤان کەسا زانینەکا بەرفرەهـ ب زانستێ شەرعی هەبو لێ دناڵین ژبەر ڤالەتیا زانستێ روحی وهەر ئێک ژڤان چێروکا خو هەبویە کا بوی دویر کەتن ژ خاندنا فقهی وبەرەف قوتابخانێن روحی چوین ، لەوما رێیا نەقشەبەندی پەسەندکر کو ئەو رێیە مروڤی بگەهینیتە خودێ کو یا ئاڤاکریە لسەر بنەمایێن گەهشتنا ئاستێ راستیا عیرفانی ونابیت مروڤ براوستیت لسەر سنورێت نەصی ، و زێدەبونا زانینا شەرعی بێی ئاستێ زانینا روحی مروڤی دبەتە هیلاکێ! ژبەر هندێ دگوتی :« یێ تەشریعێ بکەت بێ تەحقیق ئەو فاسقبو ویێ تەحقیقێ بکەت بێ تەشریع ئەو زەندیق بو!» لەوما دگوتە مەولانا خالید خودانێ دوو چەنکێت پەرا وەک ئیشارەتەک کو سەرکێش بو د بوارێ دین ودونیایێ و ئیجتیهادێدا ———— سێ / پیروزاهیا مروڤی رێیا نەقشەبەندی رابویە لسەر زکرێ دلی نەب حەرەکا وەکی قادریا ژبەر ل دەف وان :« دل ئەوجهێ خودێ یە! وەک فەروموودا قودسی، خودێ دبێژیت: « مەزناتیامن ، جهێ من ل ئەرد وئاسمانا نەکر ، لێ جهێ من ل دلەکێ باوەردار کر !!» لەوما دگوتی دل مالا خودێ یە ،، ودڤێ فەلسفێدا مروڤ پیروزکر ژ بەر مالاخودێ یا دلێ مروڤیدا و ژ مروڤی دەردکەڤن تیژکێن روناهیا خودێ ! لەوما شێخ وماموستایێ مەولانا خالید بەری وی دا بچیتە ( روصافە لبەغدا ) و ٥ هەیڤا لدەف قەبرێ قطبێ عارف (عبد الكريم الجيلي)بمینیت،، ئەڤە ئەو شێخە یێ بەرنیاس بفەلسەفا مروڤی د مێژووا ئیسلامیدا ب رێکا زمانێ صوفیەتێ کو ئەو مروڤی پیروزدکەت ودیاردکەت د پەروتوکاخودا( مروڤێ تمام) کو تەجلیاتێن خودێ دیاردبن دەف مروڤی ژبەر ئەو هەلما خودێ یە وروناهیا ویە وژ خودێ چێبویە کا جوا پەیڤ دەڤێ ژ دەردکەڤیت و هەلما مروڤی ژ نەفسا مروڤی دەردکەڤیت وسیبەرا مروڤی ژ مروڤیە هەر مروڤ ژی رەگڤەدانا خودێ یە !! لەوما مروڤ دشێت بیتە مروڤەکێ تمام ومروڤێن تمام پێغەمبەرە پشتی وێ زنجیرا نەقشەبەندیا بەرزە ئەوێن بتمامی د رێیا زکر وتەزکیا دلی کری ، لەوما د رێیا نەقشەبەندیێ پلە هەنە مروڤ دگەهیتێ وەکی ( غوث الثقلين )هەتا (قطب العارفين )هەتا (ملاذ السالكين) لێ ئەڤ تمامیە دهێتە خارێ ب گونەها ونەزکر و تەزکیا خودێ…. ———— چار/ ڤەکرنا دەرگهێن پێکڤەژیانێ لگەل مەزهبێن جودا ژباشیێن ڤێ رێیا نەقشەبەندی ئەوە، ژێک جوداکرنا مەزهەبا نینە بەلکو دبنە ئێک دڤێ رێکێدا لەوما مەولانا خالید بەحسا سەرەداناخو بو ئیرانێ دکەت ود وی دەمیدا کو هەڤریکیا سیاسیا دژوار هەبو ل ناڤبەرا ئوسمانیا سونی و صەفویەتا شیعی لێ لسەر هندێ ئەڤە نەبونە رێگر کو پەوەندیا روڤایەتی بهێتە قەتاندن دناببەرا مەزهەبێن جودس لەوما کا چوا بەحسا وەلیێن سونا دکر هەر وەسا بەحسا وەلیێن شیعا دکر ،،،،مەولانا خالید زنجیرێن مەزهەبا شکاندن ومەەرج دکرە ئەڤ روناهیا دهەلیت د دلادا ….! لەوما سەرەدانا فەقیهـ و زانایێن شیعا دکر ومەدحێت وان دکرن وەکی (شێخ اسماعيل الكاشي) هەر وەسا بەحسا (الإمام علي الرضا) کو ئیمامێ هەشتێ یە لدەف مەزهەبێ ١٢ ئەئیما(الإثني عشرية) و دیوانەکا شیعری ب فارسی مەدحێت وی کرینە بەلکو دەمێ روژانە ختما ( خاناکانا مەزن) دکر بەحسا ئیمامێن ئەهل بەیت دکر وەکی حەسەن وحوسەینا و جەعفەرێ صادق کا چوا بەحسا سەلمان فارسی دکر،،، لەوما وی ئەڤ زنجیرێن مەزهەبی شکاندن …. ————— پێنج/ برایینیا لناڤبەرا ئولێن ژێک جودا برایینا ئولی لدەف مەولانا دیاردبیت ژ قوتابخانا شێخێ ئەو لسەر هاتیە پروەردەکرن لهندێ کو شێخ (عبد الله الدهلوي)یە ، وهندستان وەکی موزەخانەکا ئولایە ،،، هەر وەسا شێخ عبد الله الدهلوي هاتیە پەروەردەکرن لسەر دەستێ قوتابخانا ( ابن عربي) ل هندێ ئەوێ قوتابخانا خو دانای لسەر ڤیانێ و بەیتێن هوزانێن وی ئەڤ دەرگەهە بو ڤەکر دەمێ دگوتی د هوزانەکا درێژ کو تنێ دێ بو وە دوو بەیتا کەینە کوردی دەمێ دگوت: …. ومالەکا سەنەم پەرێسا و کەعبا تەوافێ و لەوحێن تەوراتێ و پەرتوکا قورئانێ ئەزێ لسەر دینێ ئەڤینیێ ، ژبەر هندێ من بەرێ رێکاخو دایێ ،،، ئەڤینی دینێ منە و باوەریامنە … ل دویماهیکێ/ خودانێ ڤێ نڤێسینێ دبێژیت 
ل دەسپێکێ ئەژی دەرچوویێ ڤێ قوتابخانێ بوم ودبێژیت دەمێ ئەس دچوومە مەجلیسا شێخ( احمد کفتارو)،، [بو زانین شێخ ( أحمد كفتارو )یێ بەرنیاس کو موفتیێ گشتی یێ سوریێ بو ماوێ ٥٠ ساڵا ئەوژی شێخێ رێیا نەقشەبەندی بو ،،،، ] و ل وێ مەجلیساویا کو بهزاران دهاتنێ لهەمی حەفتیا چ جا مەجلسا خو نە ڤەدکر هەکە ختما ( خواجاکانێ) نەخاندبا ئەوژی دیارکرنا زنجیرا شێخێن رێیا نەقشەبەندیا بەەرز ب رێزو حورمەت دهژمارتن کو (٧٣ ئیمام بون )دەسپێدکر ب پێغەمبەری(س.خ) پشتی هینگێ ( ابو بکر صدیق) و پشتی هینگێ ( سلمان فارسی)هەتا دگەهشتە شێخ ( أحمد كفتارو ) ی ! لێ ئەوێن دخاند دەمێ دگەهشتە ژمارا (٣٢)ێ کو بەحسا مەولانا خالید کوردیە ، دا لسەر زێدەکەت وبێژیت : «مولانا الإمام العارف كاشف الأسرار وخازن الأنوار وغوث الثقلين وحجة المهتدين وإمام المسترشدين، قطب العارفين وغوث الواصلين وزاد السالكين الإمام الرباني مولانا خالد النقشبندي ذو الجناحين رضي الله عنه وأرضاه وأدام نوره وفضله في العالمين» وهەر دەم شێخ ( احمد کفتارو) دا چێروکەکێ یان دووا لسەر مەولانا خالید بێژیت کا چەندێ خوراگربو وبسەبرو لسەر رێیا رێبازا خو دا بگەهیتە خودێ و مەنزیلەتا وی بەرزبیت لسەر رێیا عارف و سالکێن رێبا تەسووف وتەزکیا نەفسی وبەرزبونا رەحی ب تەریقەتا نەقشەبەندی کو لسەر تەزکیا دلی کاردکر …»)