کورد وەک لابۆرا قوربانیدانێ
محسن ئوسمان
ژ سەرپێهاتیا دیرۆکا کوردان خویا دبیت، کو سەرۆکێن مە پتر داگێران و خزمەتا دژمن و داگیرکەران/ ب زانەبوون یان ب نەزانەبوون، ژ گەلێ خوە کریە! لەورا دژمن و داگیرکەرێن کوردان ژی، ئەڤ ئەقلە باش ناسکریە. ژ بەر هندێ، کورد کرینە لابۆرا قوربانیدانێ. ئەڤێ یەکێ وەکریە، تاکو بگەهیتە هندێ، هەڤکاریا دژمنی بەریا یا برای بهێتەکرن! ئێدی ب هەموو واتەیا پەیڤێ دۆست و دژمن ل بەر مە تێکچوون، ب ڤان ئەگەران خولکێ تەڤگەر و ئاراستەکرنێن تەڤگەرێن کوردی، ل بەر مە هاتە هنداکرن.
ما گەلۆ ئەم دکاریت بەرسینگێن مرنا خوە یا دیرۆکێ، ب ئەقلێ قەهرەمانیا عەمێ گۆزێ، بگرین؟! ئەگەر دوهی عەمێ گۆزێ لنگێن خوە گرێدا بن، داکو ژ کەلا مێرانیا خوە نەهێتە خوارێ، کلیلێن مەربەندێن لنگێن خوە هاڤێتن، پا ئیرۆ ژی رێبەر/ سەرۆکێن مە، ئەقلێ خوە گرێددەن، داکو ب چ رەنگان ل سەر دۆز و پرسێن گەلێ خوە، ل هەڤ نەهێن. ئانکو چەوا ل دەما خوە، عەمێ گۆزێ لنگێن خوە د چەپەری دا گرێدان و کلیل هاڤێتن، وسا ژی ئیرۆ ئەم دەر و پەنجەرێن مەژیێ خوە، ب پیلایی کلیل ددەین و هەڤ قەبوول ناکەین. سەرباری ئەقل و کولتورێ دەڤەرێ ب پاشخانێن کولتورێ “رۆستەمێ زالێ و عەمێ گۆزێ” هاتیە بارکرن، لەورا ل هەر دەلیڤەکا دیرۆکێ دەرفەت هلکەڤیت، ئەڤ هشمەندیە یا بەرهەڤە.
چەوا ئەرەبان، نکاریە خوە ژ تۆلڤەکرنا “کولتورێ هشکێ دەشتێ” رزگار بکەن. وسا ژی مە نکاریە خوە ژ هشمەندیا عەمێ گۆزێ/ “کولتورێ دەمارگیری و توورەبوونا چیای” رزگار بکەین، چونکو دەمارگیری دینەمۆیا سەرەکیا رەفتار و بریارێن ئەقلێ قەبیلێ‌یە. ب ئەنجام، سیاسەت نە کولتورێ فالبوون و مێرانیێ‌یە، بەلکو کولتورێ ئەقلەکێ هەڤچەرخێ ل سەر گرێبەستێن جڤاکیێن هەڤولاتیبوونێ دهێتە ئاڤاکرنە. ئێدی ل شوونا سەرەدەری، ب ئەقلانی و دوورهێلی دگەل سیاسەت و فەروەریێ بهێتەکرن، ب مێرانی و نێرانی دهێتەکرن. لەورا لاوازیا کاراکتەرێ سیاسیێ کورد، هندێ هەژار و بێ شەنگستە، دکاریت داگێرانا داگیرکەران بکەت، بەلێ ل هەمبەری یەک دبنە عەمێ گۆزێ! مخابن برینێن مە یێن ڤەشارتی، دەهمەنکرنا جڤاکی و سەردەستکرنا رەوشەنبیریا مێرانیێ هاتینە سارێژکرن.
ب گشتی ڤی کاودانی، کاراکتەرێ مرۆڤێ کورد، راستی کولتورێ هاڤی و داگێرانێ کریە. لەورا راستە خەلکێ ڤان دەڤەران، دکاریت ب گرانی ل کولتور و تیتالێن کەڤنار بگەریێت، بەلێ نەیێ بەرهەڤە ل خوە بگەریێت!
ب کورتی، دڤێت ل دەسپێکێ، لێبۆرین دگەل خوە و پاش دگەل یێ دی بهێتەکرن، چونکو ئەڤە دبنە بنگەهێ ئاشتبوونا جڤاکی. ژینبوونا ڤێ پرۆسێسێ، ب گەرمکرنا هزر و فەلسەفێ دهێتەکرن، داکو لێبۆرین ب تەنێ نەبیتە پێگیریەکا مۆرالی. مەبەست ژێ نەبەس قەبوولکرنا جودابوونێ، بەلکو ڤەبوون بەر ب جودابوونێ ڤەیە، چونکو هێشتا ل ڤان دەڤەران، کولتور و مۆرالێ “داگێرانا ئاشتیێ”، جهێ “مێرانیا شەری” نەگرتیە. لەورا “ئاشتیا گیانی/ ئێپیکور ــ Epikur”، د ناڤ مە دا درست نەبوویە. ئێدی لێبۆرین و هەڤقەبوولکرن، بێی داگێران ناهێنەکرن، چونکو داگێران ب خوە ژی، جورەکێ ئەقلمەندی و باژارڤانیێ‌یە. لەورا دبێژین، ئەگەر رێبەر و سەرۆکێن کورد، دگەل خوە و هەڤ ئاشت نەبن، پا دێ هەر کورد وەک لابۆرا قوربانیدانێ هێنە بکارئانین!
محسن ئۆسمان
بەرلین، 2024.01.16