کوردان ژ دەرڤەی هشمەندیا کەڤنار چ دژمنێن دی نینن!

موهسن ئوسمان

رۆژ بۆ رۆژێ پتر بۆ هەرکەسێ دیار دبیت، کو دیرۆکا تەراژیدیا کوردان، هەر کورد ب خوە بووینە! ئیرۆ پارتێن کوردی، راستی گرفتێن دژوارێن وەرارا گلۆبال و زیندانا ئەقلێن کەڤنار هاتینە، لەورا نکارن ژ بازنێ هشمەندیا خوە یا عینادی و مالباتی، دەربازی ئاستێ دوورهێلی و پێشهاتان ببن. ئەڤ دابرنا دوو ئەقلان “شکەفت و تەکنۆلۆژیا”، ئیرۆ ل دووریانەکا ترسناک خەتمیە، چونکو تەڤ دەرورێک ل بەر ئەقلێ دەمارگیر و تۆلڤەکرنێ تەسک دبن.
ئەگەر مرۆڤ ل دیرۆکا خوە نەبیتە خوەدان، دێ کەڤیتە بەر تۆلڤەکرنا دیرۆکێ. ب هزرا من، ژ بەر نەبوونا هەستێن دیرۆکی و گرێدانا خەلکێ ب ئەقلێ رابردوڤە، لەورا هەرتم ل نک مە “دیرۆک خوە دووبارە دکەت!” بنێرە دیرۆکا مە نەهاتیە راڤە و رەخنەکرن، بەلکو بوویە “مێڤانا موزەخانێ”، لەورا بوویەرێن مە هند خوە زوو دووبارە دکەن، چونکو ئەم ل گۆر کۆنتێکستێن دیرۆکی ل ئارێشێن خوە نانێرین، بەلکو ل گۆر حەزا خوە یا تاکرەوی. لەورا دیرۆکا مە ژی، ژ کولتورێ “تۆلڤەکرن، شەر و کینێ” ژێدەرێن خوە وەردگریت. ب درێژیا دیرۆکا دەڤەرێ، نە ئۆلی کاری دەروونێ مرۆڤێن رۆژهلاتا ناڤین تەنا بکەن و نە ژی تەڤگەرێن چەپ، شیا مرۆڤێ رۆژهلاتا ناڤین تێر بکەن.
ئێریک فرۆم دوو تێگەهێن “نیکرۆفیلی ــ Necrophilia” و “بیۆفیلی ــ Biophilous” دی بکارئینایە. مرۆڤێ نیکرۆفیلی حەز ژ کوژتن و تۆلڤەکرنێ دکەت، مرۆڤەکە ب کەش و بێهنا مرنێ دژیت، لێ کەسێ بیۆفیلی حەز ژ ئاشتی، ژیان و تەناهیێ دکەت. ل گۆر فروید ژی، دوو هێزان “کائۆس و ئیرۆس”، هەڤرکی ئێخستیە ژیانا مرۆڤاهیێ، کائۆس حەزێن مرنێ و ئیرۆس حەزێن ژیانێ‌نە.
ئەڤ شربوون و خەتمینا سیاسیا ل نک مە، ڤەدگەریتە نەبوونا فۆرمەکێ سیاسیێ برێڤەبرنا هەرێمێ. هەروها ئەڤ ئەقل و کولتورێ کین و تۆلڤەکرنێ، ژ نە دادپەروەری و بێ مافیا تاکێ کورد دهێت. ئێدی ب درێژیا دیرۆکا دەڤەرێ و تا ئیرۆ ژی، ب زەلالی نرخ و بهایێن کۆچەری/ رەق، تەڤلی نژیارگەری و بنواشێ ئەقلێ سەردەستێن پارت و هێزێن رۆژهلاتا ناڤین بووینە. لەورا پلان و گۆتارێن ژ ڤی ئەقلێ دەردکەڤن، خوە ب ریتمەکا “بلەز، کورتبین، دەمارگیر و تۆلڤەکەر” بار دکەن. بنێرە “قووتێ مرۆڤێن کۆچەر، د سیبەرا رمێن وا دانە/ ئبن خلدوون”، چونکو ل سالێن بەرێ و ب تایبەتی ژی ل ناڤ ئەرەبان، سێکوچکا “کۆچەر، حێشتر و دار قەسپ” هەبوو، کو مرۆڤێن کۆچەر ب سێ تشتان “شانازی، مێرانی و تۆلڤەکرن”ێ، مۆرالا خوە گەرم دکەن. ئانکو گەلێن کۆچەر ب “فێرسی، شانازی، مێرانی و تۆلڤەکرنێ” دهێنە ناسکرن، ژیانا کۆچەرێن ئەرەب ژی، ب “هێرشکرن و تالان”ێ بەردەوامبوویە. لەورا ئەرەب دبێژن: “غانم سالم/ تالان و سلامەتی”، ئەڤ کولتورە ب رێکا ئۆلێ ئیسلامێ، دەربازی رۆژا مە یا ئیرۆ “داعش وەک نموونە” بوویە. راستە ئەڤ هشمەندیە، هندەک ژ ئاستێ کۆمۆنا سەرەتایی بلندترە، بەلێ گەلێن ل ڤی ئاستێ ئەقلی بن، نەچارن ل بەر دەهمەنێن وەرارا جڤاکی و باژارڤانیێ بژین. لەورا ل ڤان دەڤەران، هێشتا خوە ژ کولتورێ قەبیلێ “تالان، شانازی و تۆلڤەکرن”ێ، رزگار نەکریە. هەرچەندە ژی، نەخوەشیا “دەمارگیر، ژ ناڤبرن و تۆلڤەکرن”ێ، داوی چەک و ئالاڤێ ڤی سەردەمیە، بەلێ پا دیسان ئەڤ چەکە بەرۆکا ڤان گەلان بەرنادەت. لەورا گەلێ مە تاکو نوکە، ژ هشمەندیا قەبیلێ/ خوین و تۆلڤەکرنێ رزگار نەبوویە.
ب کورتی، راستە دژمن و ئارمانجێن کوردان یەکن، لێ کورد ب خوە نکارن ببنە یەک! لەورا ئیرۆ پێدڤیە گۆتارێن رێبەرێن مە، پتر بۆ یەکگرتنێ، ژ کین و تۆلڤەکرنێ بن، چونکو د گۆتارێن کەساتی و رێبەرێن کورد دا، مرۆڤ دانپێدان و تۆلێرانسیێ تێدا نابینیت، بەلکو پتر دەمارگیری و تۆلڤەکرن بەرچاڤ دبیت. هەروها ئەو هێز و ئەنەرگیا دوهی دژی دژمنان دهاتە بکارئانین، ئیرۆ مە بەرێ وان دا سینگێ هەڤ. دڤێت ئەڤ زمانێ ئەفسانە و کەڤنەشۆپیان داگرتی، بهێتە سەراستکرن، داکو بکارین وەک بیر و هزرێن جودا دگەل هەڤ بژین.