ڕوژنامەگەڕیا کوڕدی پاش 123ساڵا چ بەڕهەم هەبو ؟
پەیبەر پەنابەر
پەیبەڕێ پەنابەڕ .. ل پێشیێ سەڕێ ڕێزێ بو ماڵاباتا بەدڕخانیا بگشتی و مقداد بەگ و عبدالرحمان بگ نەڤیێن بدڕخانن تەڤایا ماڵباتێ دچەمینین وکاڕو خەباتا وا وەکی قوتابخانەکا نەتەوی دبینین ،دیسان ساڵڤەگەڕا ڕۆژا ڕۆژنامەگەڕیا کوڕدی ل هەمی ڕۆژنامەڤان وکودستانیا پیڕۆز دکەم. ڕۆژناما (کوڕدستان ) کو ل 1898ز. ێ ڵ ستەمبوڵێ دەڕکەت ب زاڕێ کوڕمانجی و پشتی مقداد بەک عبدالڕحمان بگ دڕێژە پێ دا ل قاهیڕە و جنێڤ و لەندەن و فوڵکستونێ کو شیا 31ژماڕا دەڕبێخیت هەڕ 31 ژماڕە ژی نوکە ل پەڕتوکخانا هامبۆڕگ دپاڕاستی نە و ئەڤ ڕوژنامە نیڤ مانگی بو و ژ 4 ڵاپەڕا پێک دهات ب شێوەیەک بێڵایەن تەنها بابەتێن نەتەوی بون. ئەم ڤەگەڕێن سەڕ پڕساخوە کو ڤێ تێکوشانا بێ هەمپا چ گوڕانکاڕیەک د ئەڤڕودا ئینان ڕوژەڤێ ئەڵبەت وەک ئێکەم خشت وبەڕێ بنیاتێ ڕوناکبیڕی و ڕاگەهاندنا کوڕدی تێ زانین . ل دەستپێکێ ڤێ ڕۆژنامێ کومەکا نڤیسکاڕا چێکڕ و کومەکا نڤیسکاڕێن بیانی ژی ل دوڕ خو کوم کڕن ژبەڕکو هندەک بابەت بزمانێ بیانێ دنڤیسین بو هایداڕکڕنا ڕەوشا کوڕدا کو وی دەمی ستەمەکا بێ پیڤان ژڵایێ حکومەتا عوسمانیا ڤە ل سەڕ هەبو . دیسان ژئاڵیێ بابەتی ژی ڤە گەڵەک بابەتێن گڕنک ب کوڕدا دانە نیاسین و ژنوڤە نوژەنکڕن و پاڕاستن وەک مەم و زینا خانی وگەڵەک ئەدەبیاتێن دن . ڤێ پێنگاڤێ وەڕچڕخانەک ب دویڤ خو ڤە ئانی و بو ئەگەڕێ دڕست بونا کومەکا ڕێکخڕاوە و ناڤەندێن سیاسی و ڕوشنبیڕی و نەتەوی. دیسان شیا تا حەدەکێ ڕوناکبیڕ و چاڵاکڤان و سیاسێن کوڕد ل دوڕ خو کوم کەت . ڵێ د ئەڤڕو دا ئایا مە چ سود دیت نەمازە د ڤێ پێشکەتنا گوڵباڵیزم و مودێڕنیزمێ دا کو هەڕ تاکەک دهەڕ ماڵەکێ دا دشێت وەڕچەڕخانەکا گڕنگ و ب مفا پێشکێشی خاک و خەڵکێ خو بکەت ، ژبەڕکو جیهانا ئەڤڕو وەک تەپەکا شیشێ یە و تو دکاڕی هایداڕێ هەڕ پێشهاتەکێ بی هەڕ چەندە تا حەدەکێ مە شیا دڕیا تەکنوڵۆژیایێ و بتایبەت چاپەمەنی و مەدیا و سوشیاڵ مەدیایێ ڕا خوبگەڵێن جیهانێ بدەین نیاسین لێ ئەڤ یەکە بەس نەبو ژبەڕکو ئەگەڕ نوکە سێڕچەکێ ڵ گوگلی بکەین مە چ خزمەت نەکڕیە بو بەڕەبابێن داهاتی وەک چاند کوڵتوڕ زمان زانست سیاسەت ئابوڕ و بگشتی ژی پێتڤیێن ستڕاتیژیک یێن چڤاکی وەک دیڕۆک و جوگڕافیا و ڕەنگڤەدان و کاڕڤەدانێن دویڕ بین بو دامەزڕاندنا دەوڵەتەک یا کوڕدیا سەڕبەخوە ژبەڕ کو د نوکە دا گەڵەک دەوڵەت هەنە ژمارا ئاکنجین وێ ژ سەد هزاڕا نابوڕن و ب دەهان ساڵە دەوڵەتن و خودان سیادەنە . ئەڕێ بوچی مە خاک و خەڵک و زەمینە و ئابوڕ و میکانیزمێن هندە ب هێز هەنە و ئەم نەشێن دوڵەتەکێ پێک بینین دیسان د مڵێ پەڕوەڕدێ ژی دا مەنەشیا ببین خودان زمانەک ستانداڕت و ئێک گڕتی وپەڕوەڕدەکا تەندڕوست پێش کێشی گەڵ و نەتەوێ خو بکەین .دیسان ژی د پیاڤێ زەهنی ژی دا مە نکاڕیە پەیوەندیێن هەمە چوڕ دناڤبەڕا پاڕچێن دی دا چێکەین و ئاستێ ڕوشنبیڕیا گشتی بەڕەڤ پێش ببەین !! تەنێ مە ئەڤ بیاڤە د ئەڤڕۆدا بکاڕ ئینایە بو ناشڕینکڕن ۆ ڕەخنە ل خوگڕتن و شکاندنا تاکێ کوڕد . میناکا بەڕچاڤ مە بدەهان خەبەڕ بێژ و زمان پیس و دیڤەڵانگ داهێنان و دیسان ژی مە ئەڤ میکانیزمە بکاڕ ئینا بو مژیڵاهی و بوڕاندنا دەمی و پەیوەندیێن بێ بنەما ، دیسان مە د چ واڕاندا داهێنانەک نەدیت وەکی کا چەوا دوی سەڕ دەمی دا داهێنانێن زمانەوانی و سیاسێ و کوڵتوڕی هەی ، ئەڤا هەی ژی د ئەڤڕودا دیڤەڵانکیا پاڕتێن سیاسێ نە ! و یێن دی ژی دیسان دیڤەڵانکێن دوژمنێن مڵڵەتێ کوڕدن و بەڕدەوام پڕۆپاکندێن نەڕەوا دژی بەڕژەوەندیێن مڵڵەتێ کوڕد د کەن ڕۆژەڤ د ئالیەکێ ژی دا ژەنگا کوڵتوڕێ خێڵەکێ پتڕ مە پیادەکڕ ل چهێ ڕەنگڤەدانێن شاڕستانی ژ بەڕڤێ خوەزیاڕم ئەڤ سوشیاڵ و مەدیا وچاپەمەنی ببن ئەڵتەڕناتیڤ بو ڕەنگڤەدانێن نەتەوی بگشتی و وەکی گەڵێن جیهانێ بگەهین کەناڕێ ئاڕامیێ و دەوڵەت بونێ و بکاڕین ڤی تکنوڵوژیایێ بکەینە بنگەهەک بو ئاڤاکڕنا وەڵات و مڵڵەتەکێ هەڕی ب هێز و دەوڵەمەند . 22/4/021