چەند تێبینیەک لسەر بابەتێ ئالا لهەرێما کوردستانێ، کو بەرێز سەگڤان ئەرتیسی بدست خوەشیڤە بەلاڤکری

شەبان مزوری

ئەڤ گوتارە وەک بەرێز سەگڤان ئەرتیسی ئاماژە پێدکەت ژ نڤیسینا کەسەکی یە بناڤێ هیوا سەید سەلیم، کو ژ سورانی وەرگێرایە بادینی. ببوچونا من زۆر شاشیێن مێژویێ تێدا هەنە ئەگەر هەما نەبێژم هەمی شاشە ژبلی نوچا کونگرێ یەکگرتنێ ئالا شورەش و زەحمەتکێشا کو من براستی هیچ پێزانین لسەر نینە، لەوما نەشێم نە براستی و نەژی نەوەیی بناڤکەم. بو من ئەگەر تەنها یەک دو شاشی بانە بەلکو بکومێنت من بوچونا خوە لسەر دابا. بو زانین دبیت ئەڤە پتر ژ بیست جاران لسەر ئالای ئەز لدەستگەهێن راگەهاندنێ ئاخفتیمە و من گوتار لسەر نڤیسینە، لێ دیسان دبینم ئەڤ پرسا زەلال بو گەلەک خەلکێ مە بویە وەک ئەفسانێن ئولی.

بەرێز هیوا د نڤیسینا خوەدا دبێژیت کو ئالا کوردستانێ وەک لایەنەک فەرمی پارتا زحمەتکێشا ل کونگرا یەکگرتنێ لگەل ئالا شورەش ل گولانا ١٩٩٢ ئەڤ ئالایە بلندکریە، کو بمن ئەڤە دویرە ژ راستیێ چونکە هەر پشتی سەرهەلدانێ هەیا ژناڤبرنا رژێما سەددام یەکێتی نیشتیمانی کوردستان ل هەرێما کەسک هەمیێ دانا بو، لدویف یەنەکێ پارتا پارێزەران ئەڤ ئالایە لسەر بارەگایێن خوە دانایە.

پشتی هەلبژارتنێن پەرلەمانێ هەرێما کوردستانا عیراقێ د یەکەمین جڤین دا وەک پەرلەمانتارێن وێ سەردەمێ یێن یەنەکێ دبێژن، وانا دخواست ئالا کوردستانێ لسەر پەرلەمانی بلندکەن لێ پارتی دیموکراتی کوردستان بو رێگر و ئالا عیراقێ هەڤالێن پەدەکێ دانان سەر پەرلەمانی. ئەڤ هەلویستە ژ لایێ گەلەک کەسێن نە ئەندامێن یەنەکێ نە هاتیە پشتراست کرن، وەک دوکتور مەحمود ئوسمان، حەمەی حاجی مەحمود، قادر عەزیر، محەمەد جوانرویی ( ئەبو تارە )، عەزیز محەمەد و ژمارەک زۆر خەلکێ دن، هەروەسا گرنگە بێژم کو پەدەکێ لجهەکی نە گوتیە یان نڤیسیە کو ئەڤ بویەرە نە راستە.

ئەز ناخوازم لسەر بابەتێ سمینارا راوەستم، چونکە پرانیا کور، سمینار و بیرەوەریێن خوە مە کوردێن دیاسپورایێ لژێر ڤێ ئالایێ (  لێ پیچەک جودایی بسەرداهتیە ) هاتینە ئەنجامدان .بەرێز هیوا ل جهەک دنڤیسیت کو ١١\١١\١٩٩٩ پەرلەمانێ هەرێمە بریاردا ڤی ئالای هەلگریت ١٧ دیسەمبەر ببیتە رۆژا ئالای، چونکە وەک ئەو ئاماژە پێدکەت رۆژا ١٧ دیسەمبەر ١٩٤٦ ئالا کومارا کوردستان ل مەهاباد هاتە بلندکرن لمەیدانا چوارچرا. لدویف پێزانینێن من هەین ئەڤ داتە هەمی دورن ژ راستیێ.

پشتی شەرێ یەنەکێ و پەدەکێ دەستپێکری ل بوهارا ١٩٩٤ پەرلەمانێ هەرێمێ تەنها چەند جارەکا کومبویە ئەوژی ژبو درێژکرنا تەمەنێ خوە، ژبو وەک وان دگوت ڤالاتیەک یاسایی پەیدا نەبیت، هەر وەک پشتراستکرن بو دیتنا من ل پائیزا ٢٠٠٢ نێچیرڤان بارزانی وەک سەروکێ هوکمەتا زۆنا زەر سەرەدانەک بو سوید کر، د سەرەدانا خوەدا سمینارەک ل هۆلا  ئامادەیا ئۆسا یا قوتابیان پێشکێش کر. یەک ژ پرسێن من بخوە کریە ( پرس نڤیسکی بون ) : ئایا بوچی حوکمەتا زۆنا زەر ئالا نینە و هوکمەتا زۆنا کەسک ئالا هەیە. تاها بەرواری کو پرس بو نێچیرڤان بارزانی دخواندن گوت< خەلکنەک زۆر هەنە پرس دکەن بوچی زۆنا زەر ئالا نینە؟ نێچیرڤان بارزانی گوت: ئەم نابینین کو ئەڤرو ئەم دشێین ئالایەکێ بپارێزین لەوما مە هیچ ئالا نینن، ئەگەر مە هێزا پاراستنا ئالێ هەبو وی دەمی ئەمێ ئالا خوە بلند کین. ئەڤەژی پشراستیە کو پەرلەمانی هیچ بریار ل ١١\١١\١٩٩٩ نە داینە، پێچەوانە دڤێت وێ سەردەمێ پەدەکێ ژی ئەڤ ئالایە بلندکربا.

کو ل مەهاباد ١٧ دیسەمبەر ١٩٤٦ ئالا کومارا کوردستانێ ل مەیدانا چوارچرا هاتیە هەلدان دویرە ژ هەمی راستیێن مێژویی ببوچونا من. کومار هاتە راگەهاندن ٢٢ ژانواری ١٩٤٦ و ١٥ دیسەمبەر ١٩٤٦ بدەستگیکرنا پێشەوا قازی موهەممەد کومار بدوماهیک هات.

لدوماهیکێ بەرێز هیوا دنڤیسیت کو ١٧ سال پشتی سەرهەلدانێ و ١٦ سال پشتی بریارا حزبا زەحمەتکێشا تازە ئەڤ ئالایە هات بلنکرن بشێوەک فەرمی. دیسان ئەڤەژی دویرە ژ راستیێ چونکە بریارا ئالای لیەکەمین کومبونا پەرلەمانی ل ١٧ دیسەمبەر ٢٠٠٢ دەرکەفتیە پشتی کو پەدەکێ و یەنەکێ لهەڤهاتین بەری لێدانا سەددام پەرلەمان یەک بگریت و دبێژن یەکێتی مەرج دانا کو دڤێت مە ئالایەک خوە هەبیت، پەدەکێ داخوازا یەنەکێ پەژراند لێ گوتن دڤێت ئەڤ ئالایە کوپیا وێ نە بیت ئەڤا هەیا ئەڤرو یەنەکە بلندکەت، لەوما ژ ٢٤ تیژکێن رۆژێ بون ٢١. چونکە گوتن نەوروز ل ٢١ یە لەوما ئەڤە لهەڤهاتنەک باشە، لێ بمن ئەڤە نیشانا مێژیەکێ ئەحمەقە چونکە بومە کوردا نەوروز ١\١ ئانکو سەرسالە. لسەر ڤی بابەتی من پێشنیارەک کر لسالا ٢٠٠٤، کو ئالا مە ب بیست و چار تیرێژکا د خەملیت، لێ ژبەر کو ئەڤرو تەنها بەشەک ژ بەشەکێ وەلات مە لژێر دەستهەلاتداریا خومالی یە و وەک زانایە بو مە هەمیا کوردستان چوار پارچەیە و هەرپارچەکا رزگار ببیت بلا تیرێژکەکێ زێدەکەت، لەوما دلێ من دخواست رێڤەبەریا رۆژئاڤا هەمان ئالا بلندکربا لێ وەک تایبەتمەندی بیست و دوو تیرێژک با.