پەرلەمان ئەو جهێ نە پیرۆز ل دەف عێراقیان
محەمەد چەلکی
عێراقی ب عەرب و کورد و نەتەویێن دنڤە هێشتا ژ قۆناغا شکەفتا ئەفلاتۆنی دەرنەکەفتینە، لەوا پەرلەمان ل دەف وان نەبوویە جهەکێ پیرۆز و رێز لێ بهێتە گرتن …. هەر جارا ناکۆکیێن سیاسی ل نابەینا لایەنێن سیاسی بەر ب چارەسەریەکا دلخازا لایەنان نەهاتە کرن، قوربانیێ ئێکەمین پەرلەمانە و هێرشی پەرلەمانی دکەن و دکەنە چاهێرا کینا خوە. مادەم پەرلەمانی چ بها و سهانەتا خوە ل دەف لایەنێن سیاسی نینە، بۆچییە سەرێ مە گێژ دکەن ب دیمۆکراتی و سیستەمێ دیمۆکراتی و هەر نابەین نابەین شاهیێن هەلبژارتنان دهێنە گێران و وێنە و پلاکاتێن ب گۆتنێن هنگڤکری، دنەخشاندی رێکو کۆلانان پر دکەن! پێدڤی ناکەت ڤێ مەزاختن و حێچکرنا بێکارێ ل جادا و بیڤپەرێسێن چەپەر گوهۆر بۆ ب دەستخستنا دەفتەر دولارێن ب رێکێن نەیاسایی چووینە دبەرویکێن حزبان دا.
بێی جوداهی تەڤایا حزبێن ئەڤرۆ ل عێراقێ د پرۆسەسا سیاسی دا دپشکدار چ باوەری ب دیمۆکراتی و هزرێن جودا نینە، هەر لایەنەک وەسا د پرۆسەسا سیاسی دگەهیت کو ب دەستڤەئینانا دەستهەلات و قورخکرنا پرۆسەسا ئابوورێیە و ب تایبەت کەرتێ پەترۆلێ، ئامانجا سەرکییە.
دەما متمانا سیاسی د نابەینا لایەنێن سیاسی دا نەبت و نەمینت، رێک بۆ لایەنێن پۆپۆلیست و تائیفە پەرێ دەشت دبت. هەردوو لایەنێن پۆپۆلیست و تائیفە پەرێس ب گۆتارا خوە یا هەست بزڤینەر ب ساناهی دکارت جادێ ڕاکەتە سەر پیان و ل دژی لایەنێن دنێن سیاسی ددەتە خەبتاندن، جادەکا مۆپ(ئەحمەق و خرابکار یا هزرا خوە نەکەت و دکەڤتە بن باندۆرا گۆتارا تائیفی و پۆپۆلیست) بەرهەم دئینت. هەر جادا مۆپ لێ دئەکتیف تەڤایا پرۆسەسا سیاسی و بەرەیێ دیمۆکراتخاز و رێکخراوێن جڤاکی سڤیل دبنە ئامانجێن هێرشێن مۆپان.
ئەوا ئەڤرۆ ئەم ل عێراقێ دبینن، بەرهەمێ شلقێن جادا مۆپ لێ ئەکتیفە. پترینا حزبێن ئەڤرۆ ل عێراقێ د قادا سیاسی دا کاردکەن ژ بنگەهێ تایفە پەرێسی و پۆپۆلیستینە، ب تایبەت حزبێن تائیفا شیعی کو ئەڤرۆ جادا سیاسی ل عێراقێ لبن هەژموونا وان دایە. ئەگەر ئەم ل پێکهاتەیا تەڤایا حزبێن تائیفا شیعە بکەین دێ بینین تەڤ گرنگیێ ب مۆپ بوون و پۆپۆلیست بوونێ ددەن.
ب گۆتارەکا تژی کین و تۆلڤەکەرکرنێ مشتە. ئەڤ خسلەتا مۆپ بوون و پۆپۆلیستیێ د کریارێن وان دا دیارە و رێگرە بۆ هەر رەنگەک لهەڤهاتنێ و پێککرنێ، مێزەی پەیوەندیێن حزبێن کوردی ل گەل مالکی، عەبادی، ئیبراهیم جەعفەری، سەدری، حەکیمی و هندی لایەنکێ شیعی بکەن دێ بینن کو تەڤ ددەمکی بوونە و نەبوونە رێخوەشکەر بۆ چارەسەریا کێشا کوردی ل عێراقێ.
پۆپۆلیست و تائیفە پەرێس نەهێزێن خوەدی دیدەکا ستراتیجی و دویر بینن، هەبوونا خوە ل سەر گەرمکرنا کێشان ددوومینن و هەردەما کێشە نەمان، ئێدی هەژموونا وان وەک بەفرا ل بهارێ دباریت، ناگەهیت عەردی سپی بکەت و دحەلیێت، لەوان بەردەوام گۆتارەکا تژی کین و هەست بزڤینەر سەرچەمکێ دیدا وانە. ئەگەر مەبڤێت ل ڤان لڤینێن ڕەوتێ سەدری بگەهین، هەروەسا یێن باسکێ مالکی و یێن مایین ژی دڤێت ل گۆڕەی کارتێکرنا پۆپۆلیستی و گەرمیا گۆتارا ئائیفی ل سەر تائیفا شیعی مێزە بکەین چونکو دبێ ستراتیجی و دیدەکا پێکڤەژیانی نە بۆ تەڤایا عێراقیان و بۆ مە کوردان بتایبەت. هەتا بەری ڕەوتێ سەدر برایارا شکاندنا سهانەتا پەرلەمانێ عێراقێ بدەت(هەلبەت ئەڤە نەجارا ئێکێیە و نەیا دویماهیێیە)، لایەنێن کوردی خوەدی چەندین رێککەفتن و لهەڤهاتنا بوویە چ دگەل مالکی و چ دگەل سەدری(دگەل هەموو لایەنێن شیعی) لێ چ ژ وان ئامادە نەبوونە کێشێن مە چارەسەر بکەن.
مە تەڤان هەلوێستێن وان دیتن ل سەردەمێ ریفراندۆمێ(٢٥-٩-٢٠١٧) و چەوان لەشکەرێ حشدا شەعبی هێرشی کوردستانێ کرن! ب هێرشکرنا ڕەوتێ سەدر بۆ سەر پەرلەمانی و داگیرکرنا پەرلەمانی، عێراق کەفتیە سەر رێکەکا دن یا ئاییندە نەدیار چونکو شەر چوویە د ناڤ مالا شیعەیان دا و ب ساناهی ئەڤ شەر ب داوی ناهێت. ژ کوردان دهێتە خاستن ب چ رەنگا تەڤی ڤی شەری نەبن و بزاڤێن ل هەڤهاتنا وان نەکەن بەلکو وەک تەماشەکەر لێ بنێڕن. خالا دن یا هەری گرنگ ژ بلی بێلایەنیێ نابت ل بن چ فشاران رێ بۆ ئاوارەیێن عەرەب بهێتە ڤەکرن کو بهێنە کوردستانێ بەلکو داخازێ ژ یوئێنێ(UN) بکەن بۆ سەرپەرشتی کرنێ و هندی بشێن بەرێ وان بدەنە ئیرانێ. ئەڤە باشترین خوەپارستنە ژ هەوا ب عەرەبکرنا کوردستانێ و ئەزموونا شەرێ داعش نابیت ب چ رەنگا بهێتە دووبارەکرن. یێ رێزێ ل پەرلەمانی نەگرت، چ رێزێ ل مافێن تە ناگرت