هەمی فارسەک، پارسە، لێ هەمی پارسەک ژی کوردی یە یان کوردستانی یە…
شەبان مزوری
ئە ڤ بابەتە وەک هزر تێدا کرن بو من ڤەدگەریت بو پیچەک ژ ٤٠ سالا کێمتر و تایبەتی پشتی پاهیزا ١٩٨٥ چویمە تاجیکستان. دەما من دیتی کو ئەڤ مروڤە خوە بفارس نوزانن و خوە بتاجیک ناڤدکەن، هەلبەت وێ سەردەمێ باش من بخوە هیچ زمانەک ژ دەرڤەی ئەرەبی و کوردی ژبو پەرتوک خواندنێ نەدزانی، لەوما پشتی ئەف فێری روسی بویم تازە پەیڤا پارس من ناس کر کو بئەرەبی و هزار جاران موخابن مە وەک کوردژی پەیڤە وەک فارس جێگیر کری یە.
زستانا ١٩٨٦ ئەز چومە باژێرێن سەمەرقەند و بوخارا کو هەرێما دایکبونا ئیمامێ موسلمانا بوخاری یە خوەدانێ سەهیه بوخاری. دناڤ هەمی سەرچاوێن مێژویێ یێن موسل؛مانا ئەوێن من دیتین یان بهیستین ئەڤی مروڤی وەک کەسەک فارس بناڤ دکەن، لێ تشتێ جهێ سەرسومانێ یە کو هیچ کەسەک ل هەرێما ڤی ئیمامێ موسلمان خوە وەک فارس بناڤ ناکەت بەلکو ژ خوەرا دبێژن تاجیک.
د پرانیا سەرچاوێن کوردی دا ئەڤێن خوە ئەڤرو بفارس ناڤ دکەن، ناڤێ وان یان تاجیک بویە یانژی ئەجەم بویە. واتە پەیڤا فارس وەک پەیڤ و وەک نەتەوە پشتی شکەستنا ئمپراتوریا ساسانی یا کوردی کو دوماهیک ئمپراتور کیسرا بویە کەفتیە بازارێ، چەند سالا پشتی نەمانا کیسرا دەرکەفتی یە ئەز بخوە نوزانم، لێ هیڤیدارم کەسێن د بیاڤا مێژوی دا کاردکەن لدوف چونەک بو بکەن.
دبیت گەلەک خەلکێ مە یێ کورد نە زانیت کو ساسان کەساتی یەک کوردی بویە و دامەزرێنەرێت ئیمپراتوریا ساسانی بو و بەری وی بچەند سەد سالان هەر ژ دەما ئەردەوان کورد دەستهەلاتدار بوینە، فەرمانرەوایی کریە لژێر ناڤێن دەستهەلاتداریێن جودا، بەشێک ژوان بناڤێ دامەزرێنەری بویە بەشەک بناڤێ هوزا وی بویە، بەشەک بناڤێ هەرێما وی بویە.
پەیڤا پارس کەنگی هاتیە بکارێینان ئە نوزانم لێ بباوەریا من ئەردەشیر بو ئمپراتوریا پارس دوروستکری تا کو بژناڤبرکا کیسرا دوماهیک هات. تشتێ بالکێش تەبەری د پەرتوکا مێژویا تەبەری و هەمی موسلمانێن دی هەمی تشتەک گرێدای بپارس کرن بناڤێ فارس. تەبەری د پەرتوکا خوەدا د جهەکی دا دبێژیت کوردا دەستهەلاتداری دکر لهەرێمێن پارسا. دهەمی نڤیسینێن نەتەوێن دن ژ دەرڤەی جیهانا موسلمان و ئەرەبا هیچ کەس دەستەواژا فارس بکار نائینیت بەلکو تەنها دەستەواژا پارس بکار برینە و دبەن. لڤێرە پرسەک بو من دوروست دبیت بەلکو نە بو هەمی کەسەکی بدیتنا وە بوچی ئەرەبا دخواست مە کورد بێ مێژو بکەن و هەمی شراتانیەتا کوردا بدەن بێشەک تاجیکا کو ناڤێ فارس لێ کرینە.
ئەڤ بابەتە پتر بو گەنگەشێ و لێکولینێ من نڤیسی یە، دبیت زۆر کەس پرس بکەن کانێ ئەز چەوا دێ بوچونا خوە سەلمینم، لێ ڤەکری بێژم ئەڤە سەرئەنجاما هزرکرن و شروڤەکرنا منە بو ڤێ پەیڤێ.