مە چ حزبێن علمانی ل دەڤەرێ نینن ژبلی کۆمۆنیستان
مهەمەد چەلکی
هەرچەندە ئەز مرۆڤەکێ شیوعی و کۆمۆنیست نینم و نەشێم ببم ژی چونکو من باوەری ب چ رەنگێن دیکاتۆریێ نینن و ل بن چ ناڤ بیت، لێ حزبا هەری ڕاست دگەل دیدێن خوە(ئایدۆلۆجیا) و لبن چ مەرجان دەستبەرداری دیدێن خوە یێن ئایدلۆجی نەبووی حزبا شیوعییە کو علمانییە. علمانی بوونا حزبێن دن یێن دەڤەرێ تەنێ ئاخفتنن و علمانی بوون تەنێ کراسەکە ل دژی حزبێن دینی بکار دئینن دا رۆژئاڤا پشتەڤانیێ لێ بکەتن ل دژی حزبێن دینی(ل دەڤەرا مە ئیسلامی). ئاوێتەکرنا دیدێن ئیسلامی د گەل علمانیێ دەڤەر ژ وەرارا سروشتی و پەیادەکرنا دیمۆکراتیێ وەک سیستەم ئالۆزکرییە چونکو د سیستەمێن دیمۆکراتی دا(بۆ زانین چ سیستەم نەشین ببنە دیمۆکراتی بێی پەیادەکرنا علمانیێ) مرۆڤ دبیتە شەرگەها هەر لڤینەکا سیاسی، ئابووری، زانستی و جڤاکی کو ل دەڤەرا مە هێشتا خەونا چویچکانە. تەڤایا حزبێن ل وەڵاتێ مە ژبلی حزبا کۆمۆنیست ب تایبەت یێن خوە ب دیمۆکرات و لیبەرال و نیڤ لیبەرال دزانن داگێرانێ بۆ دیدێن ئیسلامی دکەن و سیستەمەک ئاوێتەکری ئافراندیە تا وی ڕادەی هەر قانوونەکا ل گەل دیدا دینێ ئیسلامێ نەگونجیت، دهێتە ژکار خستن! هەلبەت ئەڤە ب خوە پێشکەفتنا جڤاکی دسەتمینیت و جڤاک بەر لێکترازان و بەربوونا هەڤ دبەت و نەشێت خوە ل گەل پێشکەفتنا زانستی برەهمینیت. ئاریشا هەری مەزنا ڤی سەردەمێ مە ئاوێتەکرنا دیدێن ئیسلامییە دگەل یێن علمانی هەتا ئەڤ ئاریشە بدوای نەهێت، دێ جڤاکێ مە بێ پێشەنگێن خوە یێن سەردەمیانە بیت و بریارێن گرنگ یێن ڤەگەراندنا شکۆیێ بۆ تاکی د دەستێن ئولدارا دان بیت. سیستەمێ لیبەراڵ(علمانی) تاکە سیستەمە دکاریت شکۆیێ بۆ مرۆڤی بڤەگەرینیت و رێزێ ل تایبەتمەندیا هەر کەسی بگریت ب ئولدارانڤە، زیان پێ کەفتیێن ئێکێ د سیستەمێ علمانیێ دا بازرگانێن ئولینە(مەلا و بانگخاز) کو ئێدی نەشین ب هەستێن مرۆڤی یاریێ بکەن و دهەمان دەمدا ژی ڤەگەراندنە شکۆیێیە بۆ دینی بخوە چونکو هینگێ دین دێ ژبن هەژموونا بازرگانێن دینی دەرکەڤیت ودبیتە پرسەک کەسی.