مەرگەساتا حەلەبچە .. تاوانێن وان و یێن ڤان!
جاسم محمد شرنەخى
35 ساڵ ل سەر ئێک ژ مەزنە تاوانێن وەحشیگەریێن شوفینزمى دژى مرۆڤایەتیێ د دویماهییا چەرخێ بیستیدا ل 16-3-1988 بوورین، بڕاستى ئەڤرۆ خۆدانێ هزر و خامەى دوو دل دبت، نزانت ل یادا ڤێ کارەساتا ئینسانى چ بکت، ئەرێ یا باش ئەوە تشتەکێ دەربارى مەرگەساتێ داڕێژت، یان ژى ڕێگریێ ل پەیڤێن خوە بگرت، قۆرچەکا دییا نالینا برینێن کویر داعویرت؟!
ب ڤى دەست و دارى و ڕەوش و حالى ئەز بباوەرم چەند ساڵەکێن دیتر ب سەر مەدا بهێن ئێدى کەسێن خودان هزر چ ڕۆحییەت و هيمەت نامینن دەڤێن خوە ڤەکن و بێژن: یا باش بۆ حەلەپچە فلان کار بهێتە کرن، فلان حزمەت بهێتە پێشکێش کرن!
چونکى – ژ بلى تاوانا ئەنجامدا کێمبارانێ – ب ڕاستى ئەڤە (35) ساڵ دناڤبەرا دوو گونەهباریێن مەزنێن دیتردا دەربازبوون، واتە سێ تاوان نەکۆ یەک بتنێ. تاوانا کەڤن، بەرى(35) ساڵان یا وژدانسزییا بێ دەنگییا جڤاکێ نێڤدەولەتیێ دوو ڕۆی بوو، هەمبەر ستەما ڕژێما زالما صەدامى و پارتا وییا فاشست بوو.
و تاوانەکا دن، یا دەستهەڵاتدارییا (30) سالییا کۆردیە، یا بێخەمییا حکۆمەتا مەیە، بەرامبەر باژێرێ وێران و خەلکێ ویێ قوربەسەرە، تاوانا وان بەرپڕسانە یێن ڕۆندکێن تیمساحان ل هەر ساڵڤەگەڕەکێ دبارینن، ب خۆلەکێن ڕاوەستانێ بێى کریارێن فەرزێن نویژەنکرن و قەربۆکرنا ماددى و مەعنەوى هەوڵ ددن خوە شەریف و حەلال بکن، ب درویشم و ئاهەنگێن مەئتەمینی و لێدوانێن بێ مەعنا یێن (لا یسمن ولا یغني من جوع) خوە پش دکن، لێ د ڕاستییا خوەدا ئەو هەمى ڕەفتارێن گەندەڵان دبنە خوێیەکا دژوار و دیسان ل سەر برینێن خەلکێ حەلەپچە دهێتە ڕژتن.
گەلۆ یێن ئاگر د جەرگێن واندا و برینێن وان کویر و هەمى جەستیێن وان گرتین دێ چ ل سۆز و پەیمانێن بێ کریار کن؟! بخۆدێ ئێدى مرۆڤ شەرم ژ خوە دکت پێشنیاران ژى پێشکێشى گۆهـ سمتى و وژدان فرۆتییان بکتن! ئەز بەرى ماوەیەکێ نەیێ دویر چۆبۆم حەلەبچە، من نەدیت چ ئاڤاکرن و خزمەتگۆزارییەکا ژهەژى و جۆدا بۆ خەلکێ وێ هاتبیە کرن، هەلبەت حەلبچەیی زۆر نەڕازینە، ئەڤە ڕاستییەکا مەزنە!
چ پڕۆژەیێ بەحس ژێ بهێتە کرن، بەرسڤ پارە نینن، لێ دا بهێن بەحسێ هندەک داخوازیێن دیتر بکین، حکۆمەتا بێى پارەیێ کۆدستانى دشیا بکتن:
– کانێ یاسا قەرەبۆکرنا حەلەپچەییان مینا خەلکێ پەنابەرێن ب ناڤێ (ڕفحاء) کو (21) هزار عەرەبێن شیعى پشتى سەرهلدانا 1991 ل کەمپەکێ ل باژێرێ (ڕەفحائى) سعۆدى ئاکنجیبوون، ژ بۆ هەر کەسەکێ حەلەبچەیى زیان ڤێ کەفتى و پەنابەر بووى دڤییا حکۆمەتا عیراقێ هەیڤانە ملیۆنەک دینار دابانەیێ، ب درێژاهییا (
ساڵان ئەڤ هاریکارییە بەردەوامبا، باشە دەستهەڵاتدارێن کۆرد بۆچى هوین ل دویڤ ناچن هەتا مینا ڕەفحائییان قەربۆیا حەلەبچەیی ژى بگەهنە فێ مافێ خۆیێ ڕەوا؟!
– و ئێکا دى، کانێ پرۆژێ ڤەکرنا دەروازیەکا نوى دناڤبەرا هەرێمێ و ئیرانێ ل (سازان) سەر ب حەلەبچەڤە، ئەو دەروازەیا ئەگەر چێ ببت دێ سلێمانیێ و کەرمانشاهێ پێکڤە گرێ ددت، چما نابتە خەما وە؟!، بەس نەبێژن ئیران ناهێلت، چۆنکى کەسەک ژ وە باوەرناکت!
ل گەل ئەڤا بوورى، هەر چەندە زێدە ئانینا زمانى ل ناڤ خەلکێ جیهانێ ژبۆ ڤان جۆرە ڕویدانان ئەرکەکێ ڕەڤ ژێ تونەکرییە، چەند ل دۆر بهێتە گۆتن و ل هەمى کنارێن دونیایێ چەند بهێتە بەڵاڤکرن هەر یا کێمە. ب ڕاستى، ئەگەر کارەسات و موسیبەتێن کۆردستانێ و نەخاسمە حەلەپچا شەهید و ێرانکرى و خەلکێ وێ یێ جینۆساید کرى بهینن بەرامبەر مەرگەساتێن بەهرەکا گەلێن جیهانێ بکین، تو ژ بەر قەبارێ کێم خەمیێ چ تشتەکێ باش نابینى، دا میناکەکێ بۆ خواندەڤانان بەرچاڤ بکم؛
ل ناڤەندا ساڵێن نۆتاندا من د گۆڤارا (المجتمع) یا کویتیدا ڕاپۆرتەک دیت، بەحس ل وەشاندنا (16) هزار پەرتۆکان کر، ل سەر تراژیدیا ئەرمەنان ژ لایێ دیرۆک نڤیس و ڕوەشەنبیرێن ئەرمەنى و هەڤالێن وى مللەتى هەتا وى ساڵێ هاتبوون نڤێسین، ڤێجا تو هزربکە نها پشتى بوورینا (28) ساڵێن دن ژمارا پەرتۆکان ل سەر بابەتێ ناڤبرى خوە ل چەندێ داینە، ئەڤە ژبلى پێشانگەهێن هۆنەرى، ڕاپۆرتێن سیاسى، بزاڤێن دبلۆماسیێن نێڤدەولەتى و.و.و خلاس نابن و نا ڕاوەستن؟!
دێ کا هەمبەر ڤێ کارەساتا مە کوردان ل حەلبچە و ژبۆ هەژاندنا و ژدانا مرۆڤایەتیێ مە چ کریە؟!، مە کۆردان چەند سەد پەرتۆک نڤێسینە و ب زمانێن جیهانێ یێن زیندى وەکى ئنگلیزى و فەرەنسی و ئیسپانى و عەرەبى…هتد بەڵاڤ کرینە؟! کا پەرێ کاغەزى یێ (شڤان پەروەرى) داخواز کرى چ لێ هات؟!
دەمێ ئێکسەر پشتى کارەساتا قڕکرنا (5) هزار کۆردان ژ زاڕۆک و ژن و پیران ب ژەهرا کیماوی ل حەلەبچا شەهید ئەوى ژبنێ پییان ب قێڕى و گریەکێ جەرگ شەوتینەر د کرە هەوار و فیغان: ” هاوار کوردنۆ هۆنێ بکن بلەزینن هۆنێ کاغەز و پێنۆسەکێ هینن بنڤسینن دونیا عالەمێ پێ بحەسینن چارەکێ ژ حالێ مە کۆردان ڕە بینن مە ژ بن ڤێ دەستیێ دەرینن حەیفا کۆردستان کو ئیرۆ دشەوتینن ئاگر ل سەرێ مە دبارینن نە مە ئەو کر، نە مە ئەڤە کر، نە حکۆمەتا هەرێما برینێن حەلەبچەییان، یێن ژ کارەساتێن قورتال بین ب خزمەتا هەژى باش دەرمان کرن، نە ڕەوشەنبیرێن مە جیهان پڕى کاغەز و پەرتۆکێن ناساندنا ستەمدیتن و ستەمکارییا ل کۆردستانێ و حەلەبچە ڕویداى کرن
. أشهد بالله بۆ گۆتاربێژییا بێ مەعنا و ڕۆندکێن درەو کەس دەستێ مەزنێن مە ناگرن!