كورد و دياليكتيا دوژمنێ دوژمنی دوستە
پشکا دویێ
جاسم محمد شرنەخى
هەتا ڕۆژا مەیا ئەڤرۆ، جەماوەرێ هەرێما کوردستانێ ب پرسیارەکێ ژلایێ هندەک سەرکردە و کادرێن حزبى دهێتە سەردابرن و خاپاندن: (ئەرێ هوین ل ڤێرێ چ دکن، چما بەڵا خوە ژ هەرێما مە ڤەناکن؟!). پرسیارا بۆرى هەمبەر لایەنەکێ سیاسیێ کوردى یێ جۆرەکێ هەبۆنێ ل ڤێ پارچەیا کوردستانێ هەى، لێ تەکۆشینا وی دژى ڕژێما پارچەیەکا دویترا وەڵاتی دهێتە گۆتن، هەر چەوان بت ئەو پرسیار نەیا بەرى و پاقژە، چونکى خودانێن وێ دەرزیێ دچاڤین خەلکێ ڕا دبینن و گێسنى د یێن خوە ڕا نابینن، یا دروستە ژى بێژین شەرمزاریێن مەزن یێن ژ دیالیکتیکا (دوستێ دوژمنى دوژمنە و دوژمنێ دوژمنى دوستە)، دەرئەنجامبووین دڤەشێرن!
ئەگەر پرسیارا ئستینکاریا یا بۆرى ڕەوا و دروستبا، دڤیا ئێکەم جار ئەوان ئاراستەى خوە بخوە کربان، لێ كەنگى فەربوو هاتبایە ئاڕاستە کرن؟ بەرسڤ: هەڵبەت ل هەمى دەمێن ئەوان بنگەهێن خەباتێ ل پارچێن دویترێن کوردستانێ هەبووین، دەمێ شۆنگەهێن سەربازى ل ڕۆژهەلاتێ کوردستانێ و ل باکۆر و ڕۆژئاڤایێ وێ ددانان، تایبەت وى سەردەمێ ململانى د ناڤبەرا دەولەتێن کوردستان ل سەر هاتیە دابەشکرن توند بووی، نەمازە پشتى شۆڕەشا خومەینیا ئیرانى ل 11/2/ 1979 سەرکەفتى و دویڤڕا شەرێ عیراقی- ئیرانى ل 22/9/1980 سەرێ خوە هەلداى، پارتێن سیاسیێن کوردى نەخاسمە (پ.د.ک) هەمى هاریکاریێن لوجستى و سەربازى و مالى و یێن دویتر ژ هەردوو حکۆمەتێن داگیرکەرێن رۆهەلات و رۆژئاڤایێ کوردستانێ ب ئاشکەرایی وەردگرتن، ڤیابان نەڤیابان نە دکارین ژ چاڵا تێکەفتنا (دوژمنێ دوژمنى دوستە) خوە قورتال بکن.
نمۆنەیێن زۆر فەزیع و گەلەک ب سەهم یێن تێکەفتنا تەڤگەڕێن کورى د تەلها جەهنەمیا (دۆستێ دوژمنى دوژمنە)ـدا ھەنە، یێن تێدا یارى هو باش و باش ژلایێ داگیرکەران ب مە هاتینەکرن و شۆڕەشگێرێن کورد ل سەر تلەکێ هاتینە زڤڕاندن، ئەو شەرێ براکوژیێیە ئەوێ ل مەهاباد و پاڕێزگەهێن دویترێن کوردستانا باشۆر ل پەییزا ساڵا 1980 و هەتا دویماهیا ساڵا 1983 هاتیە کرن، د ڤان شەراندا کوردێن باکور ژ لایێ هێزێن ئیرانیڤە ببوون سەرێن ڕومان و ل سینگێن برایێن وان د هاتنە وەشاندن، د ئەنجامدا ترسناکترین دەرب ل شۆرەشا کوردى ل رۆژهەلاتێ هاتەدان، پشتى مهاباد و شنۆ و نەغەدە گەرەکە بێژین هەمى پارێزگەهێن کوردى ڕزگاربووین مینا وێ یەکێ یا ل باشۆرێ کوردستانێ ب سەرهلدانا ساڵا 1991 پەیدابووى، سیاسەتمەدارەکێ شاهدحال ژ من ڕا ڤەگوهازت: شۆڕەشڤانێن کورد ل مەهابادێ سینگێن خوە دانە (11) هێرشێن پاسدار و (پەسیج)ـان، بەلێ موخابن ل داویێ دەمێ دەستکێ بوڤرى کوردى ل سەر قورمێ دارا کوردى کەفتە کارى مەهابادا خوەڕاگر هاتە قڕاندن، توخمەکێ کوردان بویە دوستێ دوژمنێ کوردان، کورد ل کوردستانا ڕۆژهەڵات تۆشى مەزنترین بەرئاتاف و کارەسات بوون، د ئەنجامدا ژى جۆبارێن خوینێ هاتنە ڕشتن هنددەک ژێدەر خوەیا دکن: نێزیکى (10.000) کوردێن وێ پارچێ جانێن خوە ژ دەستان، پشتى کۆمەکا شەران ژى (1200) هاتنە سێدارەدان.
تشتەکێ حاشا نەهلگرە و بێفامەک یان دوو ڕویەک نەبت، یان ژى خوەدیێن چۆت پێڤەری و دوو تەڕازییان نەبن کەسەک نکارت گەنگەشێ و جرەڤەکێشى ل دۆر ڕاستیا خزمەتا ل سەر سێنیەکا زێڕى ژبۆ ڕژێما ئیرانێ پێشکێش بووى بکتن، دهەمان دەمدا دەرب ل جەرک و هەستیێ پشتێ یێ گەلێ کورد ل ڕۆژهەلاتا کوردستانێ هاتە دان، ئەو بڕبڕێن پشتا کوردان یێن ب دەستێن کوردان هاتینە شکاندن تا نۆکە نەهاتیە ڤەگرتن و شەکستن نەجەبریە، ئەها وی دەمى ئەڤ پڕسیارا جەرگبڕ : “هوین ل وەڵاتێ مە چ دکن؟ خەلکێ مەهابادێ و شنۆ و نەغەدێ و دەور و بەرێن وان دگۆتنە پێشمەرگەیێن باشۆر، ئەڤرۆ ژى هەمان پرسیارا هەمبەرى گەریللا و سەرکردە و کادرێن PKK ـێ دهێتە گۆتن. لێ دیسان هەر ئەو سیناریوا ژەهراوى ژ لایێ شەرڤانێن رۆژهەلاتێ هاتە ب جهئانین، ژمارەکا زۆر ژ پێشمەرگەهێن باشۆر و چەندین خەلکێ بێ گونەهـ ب دەستێن وان هاتنە ژ ناڤبرن،
هەم وەکۆ تۆلڤەکرنەکا کورەییا براکوژى ژلایەکێڤە، ژلایەکێ دویتر ژى وەکۆ تێکەفتنا د چالا پیسا: دوژمنێ دوژمنى دوستە، واتە تەڤگەڕا شۆڕەشگێریا ڕۆژهەلات و ڕژێما سەددامى ببوونە هەڤچەپەر. کارەساتێن ژ دەرئەنجامێ شەرێن دۆستى دوژمنى دوژمنە ئەم دێ هەر لێ چاڤەڕێبین، چونکى ئەگەرێن خوەیێن سرۆشتى یێن نافخویى و لۆژیکى و دەرەکى هەنە، ئەو شیرێ ژەهریکریێ ڕێکەفتنا سایکس-بیکو یێ ل ساڵا 1916 هاتیە کێشان و نەهاتیە دانان، کارتێکرنا خوەیا مەزن هەیە، لێ بیاڤ بەرتەنکە ل ڤێرێ لەوا دێ مە لێزڤڕینەک دن هەبت، فەرە فوکسا ڕۆناهیێ بێخنە سەر. لینكێ پشكا ئێكێ ژگوتارێ: ـ كورد و دياليكتيا دوژمنێ دوژمنى