سەرهلدان

محسن عەبدلرحمان

پەیڤا سەرهلدان د فەرهەنگا مللى يا كوردى دا بو بهارا 1991ىَ، لێ د جڤاكێن دى دا بو دەسپێكا هەشتێيان ڤەدگەريت، چنكو هندى دهاتە بهيستن تنێ شورەش و كودەتابوون، سەرهلدان دهێتە نياسين كو ئەو ڤەنەکە ژلایێ کومەلەکا مروڤانڤە ، ئانكو هێزا ناڤخويى هەمبەر هێزەكا دەرەكى، ب واتايا سەرهلدان ڤەژەنەکە ل سە كارێ دەستهەلاتەك ستەمكار يان دەولەتەك داگیرکەر، ئەڤە سەرهلدانێ دکەتەبزاڤەك سياسى – جڤاکی، كار ژبوگوهورینێ و قورتالبوون ژ زورداریێ و پاشڤەمانێ … دکەت، هوسادبیتە رووبرووبوونەکا گشتگیر دگەل هێزا ستەمکار، ب مەبەستا سەرنوئاڤاکرناجڤاکی ل سەر بنەمایەیێ يەكسانى و دادپەروەریا جڤاکی، دوير ژ مروڤەکانی وگەندەلیێ هاتیە نياسين. شورەش و کودەتا ب گرتناچەمکێن دەستهەلاتێ بداوی دبیت ، لێ سەرهلدان بزاڤەك گشتگیر و بەردەوامە و گرێدای بجهئینانائارمانجانە ! ئانكو سەرهلدان ب نەمانا ئەگەرێ ڤە يا بەستە، ئەو يا بەردەوامە تاكو زوردارى نەمینیت، ئانكو دەمێ سەرهلدانێ یێ ڤەکرییە! لەورا وەكو كورد ثشتى بورينا سيه سالان ل سەر سەرهلدانا باشورێ كوردستانێ، دا ل ثشت خو بزڤرين و بپرسين ئەرێ :1_ ئەوا مە كرى، مەرجێن سەرهلدانێ تێدا هەبوون ؟ 2_ ئەوا ل بهارا 1991ێ رووداى ڤەژەنەك گشگیربوو؟ 3_ ئارمانجێن سەرهلدانێ بجهـ هاتنە؟ دا مگرتييا سەرهلدانا جەماوەرى بداوى بوويە يان هێش يا بەردەوامە بێژين؟پێدڤیەڤەگەرینە پێش سەرهلدانێ، ئانكو هوكارێن راستەقينە بو سەرهلدانێ چبوون، كو دشێين زنجيرەكا درێژا پێشيلكارييان دژى مروڤى كورد و ژينەگەها كوردستانێ رێزبكەين، كوژلایێ دەستهەلاتا ئەرەبى هەر ژ ئێکەم روژا كوردستان ب ئيراقا ئەرەبى ڤە هاتيە گرێدان وەكو: 1_ب گوتن دانپێدانا مافێن كوردان دكر و بكريار ماندەلدكر. 2_ گرتن و بەرزەكرنا هەر دەنگەکێ ئازاد. 3_شەرێ ئابوورى بو هژاركرنا خةلكى كوردستانێ ،4_ ب لاوازكرنا كەرتێن چاندن، پيشەسازى… 5_سەپاندنا زمان و كلتورێ ئەرەبى ب شرينكرنىَ بەرامبەر كرێتكرنا زمانێ كوردى. 6_قەدەغەکرنا هەر رێكخستنەكا نەتەوەيى، ل هەمبەر پشتەڤانیا بزاڤێن دينى._ دوورئێخستن و راگوهاستن يا بەردەوام. و گەلەك هوكارێن دى، ئانكو سەرهلدان بەردەواميا رەتكرنا داگیركرنا باشوورێ كوردستانێ بوو، ئەڤ هەلويستێ دژوار و رەق كوردستان كربوو بەرميلەكێ بارويتێ، يێ هەردەم بو پەقينێ تنێ پێدڤى ب چريسكەكێ، هوسا ئەو چريسك داگيركرنا كوێتێ بوو، يا نەتنێ باشوورێ کوردستانێ بەلكو ئيراق سەروبنكرى، ئانكو كاودان و دەلیڤەیا كورد چاڤەرێ هەلكەفت، د ماوەيەكێ كێم دا هەمى د دەمێ د بەريكانێ دا بوون، و بابەليسكا بيابانێ هەرێما كەنداڤی هورمز د توزا شەرى و كاديا سوتنا كێلكەهێن پيترولێ را خەندقاند. • ئەڤەدەلیڤەیاشیعەییێن ئەرەبی بوب پشتەڤانیائیرانێ سەرهلدانێ بکەن ، هەروەسا كوردێن هێش ژ شەرمزاريا ئەنفالان دنالن، ژ خوينەربوونا وێ دئێشن، ل سەر تالە بيرهاتنێن وێ ئاخينكا رادهێلن، ب گيانەکێ نەتەوەیی دماوەیێ شازدە روژاندا، ل سەردەستێ مللەتی ؛ كوردستان ژسوپایێ ئیراقێ و دەزگەهێن ئێمناهیێ هاتە رامالین ، ل پێنجێ ئادارێ ل رانیە دەستپێکرو ل شەڤانەوروزێ کەرکوك رزگارکر. لێ چنكو سەرهلدانەكا مللى بوو، و ژنەبۆنارێبەری وسەرکێشیەك رێکخستی ،هەرزوشکەستن کەفتێ مللەت نەچاربووبەرەڤ سنوران پاشەکەشێ بکەت ،دا ئەوکوچاملیونی ب پشتەڤانیا رێکخراوێن نڤ دەولەتی وئازراندنا روژنامەگەریێ ،جڤاکێ مروڤانیێ پالدا تاكو ئێکەتیا گەلان بریارا سیهـ و شەش دەرێخستی. ئێکەم هەلبژاردنا پەرلەمانی دمێژویا کوردی دا ،پترژپروسەیەکادیموکریاسی کەرنەڤالەك نەتەوەیی بوو، و نها پشتى بورينا بيست و هەشت سالان، پرسيارا پتريا خةلكێ باشوورێ كوردستانێ،ئەڤەیە: ئەرێ سەرهلدانێ ئارمانجا خو بجهـ ئینایە؟ مخابن حزبا سەرکردە بویە دوو حزبێن نەتەوەیی و سکولارێن هەڤدژین بکریارباشورێ کوردستانێ ، كرينە دوو هەرێمێن بەرەڤ ژێك دورکەفتنێ دچن،زێدەباری بەلاڤ بونا مروڤاکانێ و کەندەلیێ و بهێززبوونا رەوتێ هوزگەری و ئیسلاما سیاسی ، د دەمێ تەبایا مللەتی دقەتلازیێ دا، دبينين تەخەکا دەسهەلاتدار سامانێ نەتەوەی ب تالان دبەت،بێدادی و پێشێلکرناقانونێ یابەربەلاڤە، تێكدانا ئابوورا وەلاتى و تێکدانا کەرتێن پەروەردە، ساخلەمى، چاندن و ژینگەهـ …بەردەوامە، مافێ مروڤی و ئازادیێن گشتی ل نزمترین ئاستە. لێ ناهێتە ماندەلەکرن کو دووخالێن ئەرێنی دەست کەفتی دەسهەلاتا کوردییە، كو هەردەم شانازیێ پێدکەت، ئەوژی بارێ ئێمناهیێ و ئاڤەدانی،لێ دراستیێ دا ئێمناهی نەد شیانێت حکومەتێ یە، بەلكو ژ دلسوزی و حەزا خەلکیە بوپاراستنا کوردستانێ و رتكرنا ڤە گەریانا دەستهەلاتا بەغدا، يا دوویێ ئاڤەدانی كوئاڤاهیێن بلند و مولن وسەرێن گران یێن تێلەبەندکری، كو ئەو ملکێ هژمارەکا تاکەکەسی وچەند بنەمالەکانن، د گەل نەبوونا ژێرخاەیا ئابووری،تاکو رێچال و کەساکاتی و مێوە یی دهێتە هاوردەکرن.لەورا ب نەچاری سەرهلدانەك ل سەرهلدانێ یادبیتە ژ فەران ، لێ ترس ژ هەڤسویێن گورگە کول بەر هەرێمێ د ڤەنوسیایینە، و كورد باش دزانن كو خراپترين دەستهەلاتا كوردى بو كوردان، باشترى ژ نموونەيترين دەستهەلاتا بيانى و ئەگەر بناڤێ خودێ بیت! لەورامللەتێ نەرازییە دڤێت چاکسازی بهێتە کرن، نەکو دەستهەلاتاکوردی یاگەندەل گەندەل ب دەستهەلاتەك داگیرکەربگوهریت، ئانكو چاكسازييا نەرم و پەيرەوكرنا دادوەريا جڤاكى دخوازييەك جەماوەرييە.