سینارۆیێ ژ چەککرنا “پەکەکێ” یێ بەرهەڤە
مهەممەد چەلکی
ل ١٤ ڤی هەیڤێ من گۆتارەک ل سەر ژ چەککرنا پێشمەرگێن رۆژهەڵاتێ کوردستانێ ل بن ناڤێ: "ئیرانێ هەرەس ب شورەشا رۆژهەلاتێ کر" بەلاڤکر. د ئەڤێ گۆتارێ دا من بەحسێ شێوێ ژ چەککرنا حزبێن رۆژهەڵاتێ کوردستانێ ب هەرەس پێ ئینانا شورەشێ کوردستانا رۆژهەڵات ناڤکر، د ڕاستی ژی دا هەرەس پێ ئینانە، چونکو هەمان سینارۆیێ دگەل موجاهدینی خەلق هاتیە بکار ئینان دگەل پێشمەرگێن رۆژەلاتێ کوردستانێ ژی هاتیە بکار ئینان لێ ڤێ جارێ کورد ب خوە ژی دپشکدارن ژ هەرەس پێ ئینانا شورەشێ.
ژ چەککرنا حزبێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ و کۆمکرنا وان د کەمپێن ئاواران دا و قۆناغا دویف دا دێ ژ هەموو ئاخا کوردستانێ و عێراقێ هێنە دەرێخستن ب ڤی رەنگی ئەو کەرێ(پرت) کارتا فشارا حوکمەتا هەرێمێ هەی ل گەل ئیرانێ ئەو ژی ب ساناهی ژ دەستدا و ڕادەستی ئیرادا ئیرانێ و حوکمەتا دویڤەلانکا ئیرانێ ل بەغدا بوو.
بۆ هەر کەسی دیارە ب تایبەت بۆ سەرکرداتیا سیاسیا کوردستانێ کو ئەوێن ئەڤرۆ حوکمی ل بەغدا دکەن ئیرانە و ئەڤ ئالزین و گەندەلی و ئافراندنا ئاریشان بۆ حوکمەتا هەرێمێ تەڤ ژ بن کۆلاڤێن مەلایێن ل تەهران و قۆمێ دەردکەڤن. پڕانیا گەندەلکارێن ئەڤرۆ ل کوردستانێ و بەغدا پەروەردەکریێن قەراگەهێ رەمەزان و ئیتلاعاتا ئیرانێنە و بێی ئیرانێ هەناسا خوە ژی ناهەلکێشن. ژ بلی پەروەردا گەندەلی و ئافراندنا ئاریشەیان تەڤایا بازرگانێن ماددێن بێهۆشکەر ژی تەڤ ئەون ئەوێن ل ئیرانێ ژیایین. ئیران ل سەر چەندین تەوەرا کاردکەت بۆ هێلانا عێراقێ و هەرێما کوردستانێ وەک مێرگا ڤالەکرنا کێشێن خوە یێن سیاسی و ئابووری.
دەما من گۆتارا ” ئیرانێ هەرەس ب شورەشا رۆژهەلاتێ کر” بەڵاڤکری من نەخاست بێژم هەمان سیناریۆ دێ گەل “پەکەکێ” ژی ئێتە ئەنجامدان هەرچەندە یێ پشت ڕاستم کو ئەو سیناریۆ دێ دگەل “پەکەکێ” ژی ئێتە ئەنجامدان چ دویر چ نێزیک، ئەگەر ددیارن و هەوجەی چ شرۆڤەیان ناکەت.
دبت هەڤال و هەوەدارێن پەکەکێ بێژن: پەکەکە نەمینا حزبێن رۆژهەلاتێ کوردستانێیە! دبت ژ لایێ رێکخستنی و چەوانیا کاری ژ هەڤ جودا بن لێ ل ڤێرە مەسەلە نە جوداهیا حزبەکێ ژ یا دنە بەلکو شێوێ سیاسەتێ و سەرەدەری کرنا ناکۆکیانە و بەرژەوەندێن زلهێزێن جیهانی و هەرێمی رۆلی د نەخشەکرنا سیاسەتێ دا دبینت، ئەڤجا “پەکەکە” بخازت یان نەخازت نەخشێ سیاسەتا زلهێزان(جیهانی و هەرێمی) دهێتە پەیادەکرن، زیان پێ کەفتیێ ئێکێ هێزێن دەرڤەی وی نەخشەینە، مە ئەڤە ل دوو شورەشان دیتن ئێک شورەشا ئەیلوولێ(١٩٦١-١٩٧٥) و رێککەفتنا عێراق-ئیران ل ئادارا ١٩٧٥ێ بۆ سەدەمێ هەرەس پێ ئینانا شورەشا ئەیلوولێ، یا دن رێکخراوا رزگاریخازا فلەستینی(پلۆ، فتح) چەوا ل ئوسلۆ(١٩٩٣) هاتە ژ چەککرن و ئەم یێ بەرهەمێ رێککەفتنا ئوسلۆ دبینین.
سینارۆیێ دەرێخستنا “پەکەکێ” ژ قەندیلی و تەڤایا هێلا سنوورێ (عێراق-تورکیا” رۆژەڤا ئەڤرۆ یا حوکمەتا عێراق و تورکیایە ژ خوە ئەز بەحسێ حوکمەتا هەرێما کوردستانێ ناکەم چونکو هوین ب خوە رەوشێ دبینن و نەهەوجەی چ گۆتنانە.
تورکیا بۆ چەککرنا “پەکەکێ” چەندین کارتێن فشارێ ل دژی عێراق- هەرێما کوردستانێ هەنە و ب زانەبوون سەرەدەریێ دگەل ڤان کاراتان دکەت، چ گاڤا بخازت بێی ئەتەکێتا سیاسی و دیبلۆماتیک بکار دئینت ب تایبەت دەریێ سنووری و ئاڤێ. ئەڤ کارتێن هە (ئاڤ و سنوور) وەک شورێ دەڤلۆیەکێ نەگریس ل هنداڤی سەرێ حوکمەتا عێراق ق هەرێمێی چکلاندیە و بەردەوام داگێران بۆ تورکیا دهێتە کرن.
ژ چەککرنا پێشمەرگێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ و ئاشبەتال پێکرنا وان بوویە هاندەر کو حوکمەتا تورکیا ب جدی ل سەر ڤێ کەیسێ دەرخستنا “پەکەکێ” ل قەندیلی ل گەل حوکمەتا عێراق-هەرێما کوردستانێ بکەڤیتە دانوستاندنا و بەری دەمەکی(٢٢-٢٤ هەیڤا تەباخێ ٢٠٢٣) وەزیرێ دەرڤەیێ تورکیا سەرەدانا عێراق و هەرێما کوردستانێ کر، هەلبەت کەیسێ ئێکێ دگەل هەردوو حوکمەتا(عێراق-هەرێما کوردستان) پرسا “پەکەکێ” بوو ئانکو د وێ سەرەدانێ دا سیناریۆ یێ هاتیە ئامادەکرن و ل بەندا پراکتیزەکرنا وی سیناریۆینە. ئەگەرێن هەتا نوکە ئەو سیناریۆ نەکەڤیتە هێلا پراکتیزەکرنێ دا رەوشا ناڤخوەیا تورکیایە نە یا حوکمەتا عێراقێیە.
ناڤخوەیا تورکیا د کەلێژانا کریزەکا ئابووری یا بهێز و ئوپۆزسیۆنەکا بهێز کو کورد رۆلەکێ بنگەهین دگێڕن و هەروەسا ڤەرێژا کریزا شەرێ روسیا ل سەر ئوکرانیا و گڤاشتنێن ئێکەتیا ئەورۆپی ل سەر تورکیا هەتا نوکە رێگرن کو تورکیا ئەڤی کەیسی بنڤینیت. ژ بلی هەبوونا “پەکەکێ” ل قەندیلی تورکیا وەک کارتەکا فشاری بکار دئینیت ل دژی حوکمەتا عیراق و هەرێما کوردستانێ دا ل بن هەژموونا وێ دەرنەکەڤن و هەر بمینن ئالۆدەی سیاسەتا تورکیا یا ئابووری و ئاڤێ.
تەمامەن بەروڤاژی تورکیا عێراق و حوکمەتا هەرێما کوردستانێ حەز دکەن ئەڤرۆ بەری سوبەهی ژ کێشا هەبوونا “پەکەکێ” ل سەر هێلا سنووری و قەندیلی رزگار ببن، ئەڤ یەکە وەزیرێ کورد د حوکمەتا عێراقێ دا فوئاد حسێن بۆ کەنالێ “الحرة” ڤەکری گۆت: ” ئەم حەزدکەین هەمان سینارۆیێ ژ چەککرنا حزبێن رۆژەهالاتێ کوردستانێ دگەل تورکیا ل دژی هەبوونا پەکەکێ ل قەندیل و هێلا سنووری ئەنجام بدەین”. ژ داخویانیا وەزیرێ کورد دیار دبت کانێ حوکمەتا عێرق و حوکمەتا هەرێما کوردستانێ چەند بلەز و دکاسۆنە بۆ ژ چەککرن و دەرخستانا “پەکەکێ” ژ ئاخا “عێراقا فیدڕال”!!
سینارۆیێ دەرخستن و ژ چەککرنا “پەکەکێ” ل سەر مێزا حوکمەتا تورکیا، عێراق و حوکمەتا هەرێما کوردستانێ ئامادەیە و ل بەندا فیتا تورکیایە لێ پرس ئەڤەیە ئایا “پەکەکێ” چ ئامادەکاری بۆ وێ قۆناغێ کرینە، هوین بێژن ئەو دەست داهێلانا پێشمەرگێن حزبێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ کری و ئارەزوومەندانە چەک داناین و چارەنڤیسێ خوە دایە دەست قەدەرێ “پەکەکە” ژی هەمان تەشیێ برێسیت؟ دیرۆکا پەکەکێ ڤێ نابێژیت، لێ وەکو دبێژن: دەم و دەوران هاتینە گوهارتن و مودیلێ شەرێ چەکداری نەمایە و رەنگێ خەباتێ بۆ قۆناغا پاش دوو جەمسەریێ بەرەف خەباتا جڤاکا سڤیل ڤەچوویە و نوکە بوویە سەردەمێ خەباتا جڤاکێ سڤیل.