دێرا مارماموی- مارماری- دێرا دینا ل ئۆرەمار.

عەلی ئورەماری
ئەڤ هەرسێ ناڤه بۆ ئیک ژ کەڤنترین دێرێن فەلەیان تێنە گۆتن ل ئۆرەمار.
ڤەکۆلەرێ ئنگلستانی E.j.Brill}v) د پەرتۆکا خۆیا بناڤێ ئامرازێن ئێکێ یێن ئیسلامێ ، د لاپەرە 903دا هاتیە، پەیدابوونا ئێکێ یا مەسیحیەتێ ل کوردستانێ بۆ هەر چار دێرێن ل کوردستانا ناڤەراست ڤەدگەرێت ئەوژی (دێرا مار زەیا ل جیلو، مارپسیو ل ئێڵ، و مار سابا ل قۆچانس و دێرا مارمامو ل ئۆرەمار).
هەر لسەر هەبوونا دێرا ماری مامو یان مارماری کۆ گۆندێ ئۆرەمار ژی ناڤێ خۆ ژ ڤێ دێرێ وەردگریت، ڤەکۆلەر و شیۆینەوارناس عبدالرقیب یوسف ژی ئاماژە پێ دایە کۆ مارماری ئێک ژ خۆێندکارێن مار ئادی بوویە ئەوێ هاتیە رەوانەکرن بو هەرێما چیا و ل چیایێن هەکاریا دینی مەسیحیەتێ بەلاڤەبکەت.
ڤەکۆلەر ( B.Dickson) ژی دبێژیت؛

دێرا مارمارنمو ئەوا دکەڤیتە هنداڤی ئۆرەمار ، و کوردێن ئۆرەمار گەلەک شانازیێ پێ دبەن و وەک مەزار تێتە هژمارتن و هەر ژبەر پیروزیا دێرا مارمارنمو کوردێن ئۆرەمار زەلام چاکەکێ فەلە تێلنە گۆندی دا خزمەتا دێرێ بکەت.دیسان دبیژیت ئەفسانەیا ڤی مارمارنمو ی ئەوە کۆ ئسکەندەرێ مەزن ئەڤە گەلەک ئێشاندبوو و سێ جارا هاڤێتبوو دمەنجەنیقا ئاگریدا لێ نەهاتە سۆتن و پشتی زانینن کۆ نائێتە سۆتن ئەو ئازادکرن و پشتی هاتیە ئازادکرن مارمارنمو ل جهێ دبێژنێ (ئاکار- ئاقار) رابوو هەمی مارێن وی جهی خرڤەکرن وکرنە دکۆرەکێدا و کەڤرەک دانا سەر ڤێ کۆرێ و ئاڤاکر..

هەر لسەر دێرا دینا یان دێرا مارماری ، و جهێ وێ ئاکار، ئاکار دنهۆدا ژی تاخەکێ ئۆرەمارە بناڤێ تاخێ ئاقاری و ڤەکۆلەرێ تورک (yusuf dincel) دبێژیت، ڤەکۆلەرێ عەرەب (ابن حوقل) مێژۆا پەیدابوونا ژیانا مرۆڤاتیێ ل هەکاریا و ناڤێ هەکار بۆ گۆندەکی بناڤێ (ئاکار-akar) کۆ ل هنداڤی ئۆرەماره ڤەدگەرییێت ومێژوا وی بو 7000سالابەری ژدایکبوونێ ڤەدگەریێت…
تێبینی: ل وەختەکێ نێزیکدا دێ مە ڤەکۆلینەکا تایبەت لسەر دیرۆکا ئۆرەمار و دێرامارماری هەبیت، کۆ ئۆرەمار ناڤێ خۆ ژێ وەرگرتیە، بەرۆڤاژی یا هندەک ڤەکۆلەران کۆ ناڤێ ئۆرەمار بو هند ئەفسانەیان ڤەدگەرینن کۆ چ بەلگە لسەر نینن.