بیرهاتنا جەژنا ڕەش، ژ حوکمەکێ کەڤنەپەرست بۆ ئێکێ فاشست
جاسم محمد شرنەخى
وەکى ئەڤرۆ (14- تیرمەهێ) ئەو بیرهاتنە یا ژبۆ هاوڵاتیێن عیراقێ کرینە جەژنەکا نشتمانى و بێهنڤەدانەکا فەرمى؛ وەکو دەربرینەک ژ قورتاڵبوونێ ژ دەستهەڵاتەکا پادشاهى یا پاشگەزى ئەوا ب سرۆشتێ خوە هەڤوەڵاتى و ئاخا وان ل سەر ناڤێ کەسەکێ و خێزانا وى دهێتە تاپۆکرن، خەلک دبنە بەندە و خولامێن شاهى و کوڕێن وان دبنە خۆلامێن کوڕێ شاهى، و نەڤیێن وان وەکو عەبدێت نەڤیێ شاهى ژیانەکا نە ژهەژى مرۆڤان دبنە سەرى. لێ چ قوتالى هاتە ئەنجامدان، چ بەهەشت بوو سەرکێشێ وێ جەنەڕال (عبد الکریم قاسم)ـى ل ڕۆژەکا وەکى ئەڤرۆ ژ خەلکێ عیراقێ ڕا ئانى؟!
هەمى دزانن دەرگەهێ بهەشتا وى و هەڤالێن وى ب کوشتار و قەسابخانە و تاوانێن دژى مرۆڤایەتیێ هاتنە ڤەکرن، ب ڕژتنا گەڕێن خوینێ، د دیمەنێت ساودار و ب سەهمدا مرۆڤ ب دویڤ ترومپپێلانڤە د جادەیێن بەغدادا هاتنە ڕاخشاندن، ئەڤ داهێنانە ژلایێ (زەعیم قاسم) و کودەتاچیێن وەرگێڕانا 14 تیرمەها 1958 هاتە کرن. پشتى بوورینا چەند ساڵەکێن کێم؛ خوەدیێن 14 تیرمەهێ تۆڤێ چاندین هلانین، دروست ئەو چێبوو یا خودانێ پەیڤا زێڕین بوها گۆتى: ” وكل ساقٍ سيسقى بما سقى، فکما تدین تدان ولا يظلم ربّك أحداً..هەر شەڕابگێڕەک دێ ژ وێ ژ شەربەتا گێڕاى ڤەخۆت، تو چ کریار ب سەرێ خەلکێ دهینى هەر وەکى وێ سزا دێ بینى، خودا قەت ستەمێ ل کەسەکێ ناکت”.
لەوا مێژوویێ خوە زوى دۆبارە کرەڤە جەنەڕالێ ناڤهاتى و هەڤالبەندێن وى هەمان پەرداخا شەربەتێ ب دەڤاندا هاتە کرن، ژ لایێ جەنەرالەکێ دیترێ لەشکەرێ عیراقێ بناڤێ عبد السلام عارف ل 8 شوباتا سالا 1963 کودەتایەکا ژ تەرزێ یا 14 تیرمەهێ هاتە ئەنجامدان، ئەوان ژى قەت تەخسیرى د پڕکرنا گۆڵێن خوینێدا نەکرن. چارەنڤێسێ عبد الکریم قاسم ژى تەمام وەکى یێ قوربانیێت دەستێ وى بوون، وەکى (نورى السعید) سەرۆک وەزیرێ سەردەمێ پادشاهێ عیراقێ فەیسلێ دویێ، ئەوژى هاتە گولەبارانکرن و ب دویڤ تڕۆمپێڵێڤە هاتە خشکاندن تا لاشێ وى د ناڤا جادەیاندا بوویە پارچە پارچە.
ئەڤ دیمەنێت گەلەک ژ ئاستێ هەمى دەهبە و دڕندەیێت دارستانا نزمتر زۆر بەلى و ناسبارن، یێن بوونە ژ ڕاستیێن دیرۆکێ، هەمى جیهان زێدەبارى عیراقیان ژى دزانن چ کارەسات پشتى ساڵا 1958 ڕویدان، دیسان ڕاستیا وان ڕژێمێت فاشست و زالم، یێن گەلەک خراپتر ژ سیستەمێ پادشاهى ل بەرچاڤێن هیر و گران نەیا ڤەشارتیە، خەلکێ عیراقێ ئەڤە (64) حوکمڕانیەکا وەکى یا مرۆڤان نەدیتیە،
هەتا ئەڤرۆ ژى ژ حوکمێ کەڤنەپەرستێ خێزانى خلاس نەبوونە ژى، بەرۆڤاژ ل شوینجهێ (خێزانا هاشمى) یا پاشڤەڕۆ، حوکمێ ماڵباتیێ ژ بۆ ئاخ و ئاڤ و سامانێ وەڵاتى قوڕخەکر ژلایێ ڕویتڕویتەکێن پێشکەفەتنخوازڤە بەرقەڕار بوو، هەمى وەڵاتیێن ڤى وارى ژى بوونە عەبد و وەڕاز و کرێکارێن ماڵباتێن حوکمڕانێن ما شاء الله پێشکەفەتنخواز!
حوکمڕانێت (کومارى) ب خوەپەڕیس و ستەم و خرابکاریا خوە بەر ل سەر بەرى ل عیراقێ نەهێلان، تەڤنێ جڤاکى ژى دناڤبەرا گەل و تائیفە و پێکهاتێن ئسنى و دینى ل عیراقێ بچاندن، زنجیرەیا ستەمکاریێ ل سەردەمێ میراتخوارێ کودەتاچیان دکتاتۆرێ خوینمێژ سەددامى گەهشتە جینۆسایدکرن و ب کارئانینا چەکێ قەدەغە و حەرامێ نێڤدەولەتێ د شەرێن ناڤخوییدا، هەتا وى ڕاددەى زمانحالێ خەلکێ دڤیا ب شەڤ و ب ڕۆژ بێژتن: هزار ڕەحمەت ل کوڕێن کنفدزێت وەکى پادشاهێن خێزانا هاشمییا گەڤنەپەرست بن.
ئەگەر ئەڤا مە گۆتى چەند پەیڤەک ژ دیرۆکا نوییا دەنگین (مەعرۆف) بن، لێ یا جهێ داخێ و پەڕۆشیێ ئەڤە: چەوا گەلێن عیراقێ بۆیەرا (14 تەموزێ) یا دەرگەهێن دۆزەخێ ب سەر واندا ڤەکرین ب جەژنەکا نشتمانى و ڕۆژەکا شەوقەدار پێشوازیێ لێ دکن؟!.
وچەوان ب گەلێ کورد ژى ئەڤ جەژنە جەهنەمیا ڕەش بهێتە فرۆتن، و هەر ڤى گەلى هەوڵا خەلاسبوونا ژ ئاگرێ جەهنەما (عبد الکریم قاسم) کرى، شۆڕەشا 11 ئیلونێ ل ساڵا 1961 هەلکرى؟! ئەڤە پێچەڤانى و دژبەریەکا مەهزەلەیە، چەوان ب ئاگرێ وان بشەوتى و ب قرقچى، نانێ گەرم ژى ب خێرا سەرێن وان بەڵاڤ بکى و یادگارا جەهنەمى ژى وەکۆ جەژن ببینى؟! بەرسڤێن لۆژیکى بلا خوەندەڤان بدن، ژلایێ خوەڤە بەرسڤا من ژبۆ پڕسیارێ ئەڤە: ئویلچیێن جەهنەما فاشستان ژ (عبد الکریم قاسم)ـى و هەتا ب گەهیە (صدام)ـى، ب ژەهرا زولما خوە عەقل و دەرۆن ژى ل کورد و عەرەبان شەوتاندینە.