ئۆکراینا دێ چ ل نڤێژ و سزایێن بایدنى کتن؟!

جاسم محمد شرنەخى

هەر ژ دەستپێکا ئاڕێشەیێ، بەهرا هەرە زێدە ژ شرۆڤەکەرێن سیاسى بەرژاندن و (تەخمیناتێن) زۆر مەزن ژ ئەنجامێن شەرێ ڕۆسیا ل دژى ئۆکرەینا دکرن. وەها ددیتن دونیا دێ سەرێک و بنێک ببت، شەرێ جیهانیێ سیێ دێ ڕوى دت، هەڤپەمانیێن زەبلاح دێ هەمى دەولەتێن جیهانێ ل خوە پارڤەکن و دێ هەمى ل هەڤ ددن، هەتا کەسەکێ ب ئاقل – وەکو حەنەک دگۆت: هەما باوەرە ئەڤ عەشیرەتە ژى دێ ل عەشیرا هە ددت!

لێ پشتى رۆسیا ل بەرێ سپێدەهیا رۆژا 24-2-2022 دەرگەهێ دۆزەخا مۆشەکا و فرۆکەیێن جەنگى ل سەر وەڵات و گەلێ ئۆکرانیا ڤەکرى و ب لەزانیا بریسیێ تانکەرێن وێ دەربازى نیڤا خاکێ وەڵاتێ ناڤهاتى بووین و گەهشتینە نێزیک پایتەختى دەولەتێ (کییف)؛ دەرکەڤت نە ئەو تاس و نە ئەو حەمام، هەمى تەخمینات و پێشبینیێن دێوێن سیاسەتێ بەربایێ خەونا چوون، ئەڤە نە جارا یەکێیە ژى هزرێن وان چ ژێ نەدەرکەڤن، لێ وە دیارە ڕویێن وان ژى قایم بووینە، هەر ل سەر نەهـ و دەهێن بەردەوامن، نەخاسمە ئەو شایسەبۆنا ژ بەرسڤدانا مەزنترین هێزا سەرکێشیا جیهانێ دکت ئەمریکا هەر چ نەدەرکەفت!

یا ئۆکرەینا و جیهانێ هەمیێ ژ ویلایەتێن ئیکگرتى دیتین، تەنها سێ هەلویست و ڕێکاربوون: ئێکەم: ل دەستپێکا سەرۆکێ ئەمریکا بۆ خەلکێ ئوکرانیا ژ جیهانێ خوەست نڤێژ و دوعایان ژ وانڕا بکن و ب دەڤێ خوەیێ “دیندارڤە” گۆت: ((ل ئەڤ شەڤە نڤێژێن تەڤیا جیهانێ ژ بۆ گەلێ ئوکرانیایە))، ههههه ب ڕاستى وەکى مەسیحى دبێژن: ئەبۆنا قەشە جۆ بایدن تە چ ل سەر خوە نەهێلا، دەرگەهێن ئەسمانا هەمى ل هیڤیا دوعایێن تە مابوون ڤەکرى! یا دویێ: شەڤێدى بنتاگۆنا ئەمریکا (یا ئینس و ئەجنى دترساندن)، ببوو ئەجانسەکا ڤەگەڕاندنا دەنگ و باسێن داگیرکرنا ئۆکرەینا ژلایێ میراتخوار و کوڕێ هرچا سۆرا سوفێتێ (فلادیمیر بۆتین)ـیڤە، بنتاگۆنا ئەمریکا دەنگ و باس و شرۆڤە و پێشبینیێن خوە بۆ دەزگەهێن میدیا جیهانى ڤەدگوهاستن؛ جاران دگۆت: دێ گەلەک قوربانى کەڤن و دێ شەڕەکێ خویناوى پەیدابتن- ئەڤە ژى وەکى وێ کەرامەتا دبێژت: گەر وەریس کرنە دوو قەت، دێ بتە چار سەر-، و جاران ژى دگۆت د ماوێ (96) دەمژمێراندا دێ پایتەخت کەڤت ژێر کونتۆلا سوپایێ داگیرکەرڤە، هەتا دگۆت دێ بۆتین حکۆمەتەکا نۆکەر بۆ ڕۆسیا دامەزرینت!

ئەگەر ئەڤا مە ژ بنتاگۆنێ ڤەگۆهاستى تشتەکێ سەیر و عنتیکەبت، هیچ کاریگەریا ل سەر ڕاوەستاندنا چپکەکا خوینا ئۆکرانیەکێ نەبت، و تشتەک ژ کەتوارێ مەرگەساتا جەنگێ بەرەڤ باشیێ نەگوهۆڕتن، بەلکى بەرۆڤاژ ئەوژى وەکى بوڤرەکێ ل سەر و دلێ ئوکرەینا دکەڤت، لێ هەر چەوان بت دڤێت بەحس ل سیەمین و داوى ڕێکار ژى بکین. مەرەما من بڕیارا ژ لایێ ئەمریکا و هندەک وەڵاتێن ئۆڕوپا دەرکەفتى ڤەیە، یا دۆپاتى ل سەپاندنا سزایێن ئابۆرى ل سەر ڕۆسیا و سەرۆکێ ویێ سەرگەرم و توند کرى.

گۆرەى ئاژانسا (CNN)، ئەو سزایێن ئەمریکا ب زاڕێ سەرۆکێ خوە ڕاگەهاندین ئەڤێن ل خوارێینە:

1- شیانێن ئالۆگۆڕ و دان و ستاندنا ڕۆسیا ب دولار و یوڕۆ و جونەیهێ ئەستڕلینى و یەنێ یابانى سنۆرداربکت.

2- پێشخستنا شیانێن سەربازى و بەردەوامى پارەپێدانا سۆپایێ ڕۆسیا، بهێتە بەربەندکرن.

3- قەوارەکرنا (تەحجیمکرنا) رۆسیا ژ پێشبڕکیا د بیاڤێ تەکنەلۆژیا بلندا هەڤچەرخدا.

4- سەپاندنا سزایان ل سەر (هەبۆنێن بەنقى) یێن رۆسیا، کو دگەهنە نێزیکى ملیارەکا دۆلاڕان. 5- پێنج هەرە مەزنە بەنقێن رۆسى بهێنە قەدەغەکرن، واتە هەمى ئوسۆلێن وان بلۆک ببن.

ل ڤێرێ یا دیارە رۆلێ ئوڕۆپا هەر ب وێ لاوازى ئەگەر نەبێژین نیگەتیفێ جارانە، یێ ل قویناغا پشتى شەرێ جیهانیێ دویێ و هەتا ئەڤرۆ هەمى دەمان پاشتگویێ هەلویستێ ئەمریکایە، بخوە ئەگەر بۆیەر ل جەرگێ ئوڕۆپا ب خوە ژى بن هەر هەمان دویڤەلانکیە، رۆلێ ئەمریکا ل شەرێ بۆسنە و شەرێ کۆسۆڤو و گرتن و دادگەهکرنا تاوانبارێ جەنگێ سلۆبۆدان میلوزۆفیتش ئەو ڕاستیە هەر جار بەرجەستەکربوو، ئەها ئەڤرۆژى هەر ئوڕۆپا ئەوە یا وەکى بەرێ، یا ژ سالا 1945 وەرە هەر وەکى ئەمریکا ئەو خەساندى، نها بهێزترین هەلویست ل ڤى کێشوەرى یێ بریتانیایە، ئەو ژى سزایێن ئابۆۆرینە نە زێدەتر!

هەلبەت: ئەم دزانین سزایێن ئابۆریێن ئەمریکا و هەڤالبەندێن وێ دێ زیانێن دژوار ل رۆسیا دن، لێ دوو تشت دڤێت ل بەرچاڤ بن: یێ ئێکێ وە دیارە ڕۆسیا – مینا بۆتین خوەیاکرى – بەرهەڤیێن خوەیێن پێشوەخت کرینە، یێ دویێ سەبارەت ئوکرەینا: بێ گومان ئەو ب گەل و دەولەتڤە بۆیە قوربانیا دەست ل پشتدانا ئەمریکا و سۆزێن وێ، پشتى داگیربوونا وەڵاتى و پارچەکرنا خاکێ بۆ دوو قەوارەیان، ژئاگرێ جەهنەما شەرێ رۆسیا ل سەر سەرێ وەڵاتیان خوەلى دێ کۆم بت، خەلکێ بمینت ساخ ئەو ب سەرێ خوەدا بکن، و ببێژن ئەم چ ل سزایێن ئەمریکیان بکین؟!