ئوکرانیا یا دبیتە قوربانا لۆبیێن چەکی!!
محمەد چەلکی
جینس سۆلتنبێرگێ ئەمیندارێ قۆلپا ناتۆ ددیامانەکێدا دگەل کەنالێ بی بی سی گۆت: شەرێ روسیا-ئوکرانیا دێ چەند سالەکان ڤەکێشت!! بۆچی چەند سالەکان بڤەکێشیت؟ یێن شارەزایی سینارۆ و لڤینێن ژوورێن تاری و دویری چاڤکێن کامیرێن رۆژنامەڤان و لەشکەرێ سوشیال میدیایێ و کاسۆیێن ب سەرهلبوونا نهێنیان دزانن، ئەڤە بەرسڤەکە بۆ نەخشەکێشێ سیاسەتا دەرڤە و ستراتیجییا ئەمریکی هنری کیسنجەریە دەما گۆتی: بۆ ڕاوەستاندنا شەرێ روسیا-ئوکرانیا دڤێت ئوکرانیا دەستبەرداری هەردوو کۆمارێن پتریا وان روس(لوگانسک و دونباس) ببت، هەروەسا گۆت ژی: روسیا دیوارێ پاراستنا ئێمناهیا ئەورۆپایە، سویشکاندنا روسیا د بەرژەوەندا ئەورۆپا دا نینە!!
دیارە ئەڤ دیدا ستراتیجیا پیرێ سیاسەتا ئەمریکی(کیسنجەری) ل بازرگانێن چەکی خوەش نەهاتە و دخازن عمبارا چەکێن خوە ل سەر کیستێ خەلکێ ئوکرانیا تاقی بکەن، نەخاسمە پشتی سحرا باندۆرا عمبارگۆیا ئەمریکا و رۆژئاڤا ل سەر روسیا بەروپشت زڤری و قەیرانا ووزێ و ئاهێن خارنێ ل سەرانسەری جیهانێ ڤەگرتی!! دەمێ مرۆڤ ل رەوشا پێڤەچوونا بەروکێن شەری مێزە دکەت، دبینیت رۆژ بۆ رۆژێ بەرەیێن شەری و هێلێن بەرگریا ئوکرانیا دکەڤن و سەرخان و بنخانێن وێ یێن ئابووری دهەڕفن و بێ بەرامبەری دشەریدا دیارە و پارسەنگا هێزێ بۆ لایێ روسیا دادگێریت.
ناتۆ ژ بلی هنارتنا چەکی(هەلبەت نە چەکێ ستراتیجی)، هاریکاریێن دراڤی، پشتەڤانیا مۆراڵی و نوژداری پێڤەترێ نەشێت زێدەترێ هاریکاریا ئوکرانیا بکەت. هەتا نوکە ئەو چەکێ هاتیە هنارتن بۆ ئوکرانیا نەشیایە پارسەنگا شەری بگوهۆڕیت چونکو هێش دعمباراندا ب دبنە نێچیرێن رۆکێتێن دویرهاڤێژێن زیرەکێن روسی! بێ باندۆریا چەکێ دهێتە هنارتن بۆ ئوکرانیا دشەریدا و خاڤبوونا هەلوێستێ ئێکەتیا ئەورۆپی بۆ پشتەڤانیێ چونکو د هەر شەرەکی دا بەری دەنگێ چەکان، بەرژەوەندێن ئابووری دئاخڤن و دەنگێ وان ب سەر دەنگێ چەکان دکەڤیت، هەروەک دهێتە گۆتن: “شەر پێخەمەتی بەرژەوەندێن ئابووری دهێتەکرن”!
ئەڤ شەرێ روسیا-ئوکرانیا نە دویر و نە نێزیک نە دبەرژەوەندا خەلکێ ئەورۆپادایە و بوویە سەدەمێ قەیرانا ووزێ، بلند فڕینا نرخێن ئاهێن خارنێ، جلوبەرگان، پانزین، هاتنوچوونێ، گەرمکرنێ، کارەبێ و لیستە درێژە دهەلکشانێدایە. ژ بەر ڤان ئەگەران هێدی هێدی هەلوێستێ ئێکەتیا ئەورۆپی یێ خاڤ دبیت، روسیا ل بەندا ڤێ چەندێ بوو لەوما ل سەر کۆمپانیێن کڕینا پەترۆل و غازا روسی مەرج دانان کو بهایێ وان ب رۆبلێ روسی بدەن. داخویانیا ئەمیندارێ گشتیێ ناتۆ وێ ددەت دیارکرن کو بریارا شەری ڕاوەستاندنێ نە د دەستێ ئوکرانیا دایە بەلکو یا د دەستێ لۆبیێن چەکی دا و چەند روسیا ل بەرۆکێن شەڕی سەرکەفتنێ تۆمار دکەتن، مە هند دیت سەرۆکێ ئەمریکا، ئەمیندارێ گشتیێ قۆلپا ناتۆ و سەرۆکوەزیرێ بریتانیا بزۆتێن گەرمکرنا شەری پێشکرن و بڕەکێ دن یێ چەکی و دراڤی و پشتەڤانی بۆ ئوکرانیا هنارتن!!
ئوکرانیا د نابەینا چەکۆچێ پێشەڤە هاتنا لەشکەرێ روسیا ل بەرۆکێن شەڕی و سندانێ سۆزێن ناتۆ و ئەمریکا دا حێبەتی مایە! هەروەکو بەریکانا خودانێ مالێ و مشکی لێهاتیە: دەمێ خودانێ مالێ پرتەکا پەنیری بەرامبەری کونجا مشکی دانای و پشیکا مالێ ژی نێزیکی پرتا پەنیری دانای و گۆتێ: وا هە پرتەکا پەنیریە، ئەگەر بچیێ و بهەلگری و بێیەڤە دکۆنجا خوەڤە، هەر رۆژ دێ پرتەکا پەنیری دەمەتە!! مشکی بەرسڤدا: خوەش بازارە، ئەگەر پشیکا چاڤ زیق نە لوێرێ بت!! پرسا ئوکرانیا و هاریکاریێن ناتۆ و ئێکەتیا ئەورۆپا ژی هەمان کێشا مشکییە د ڤێ نابەینێ دا تەنێ ئوکرانیا زیاندارە و یێن قازنجگر لۆبیێن چەکی و روسیایە.
لۆبیێن چەکی هەتا عمابرێن چەکێن کەڤن ڤالە نەکەن و یێن نوی تاقی نەکەن، بریارا ڕاوەستاندنا شەڕی ژ لایێ وانڤە ناهێتە ڕاگەهاندن، هەتا هینگێ ژی دێ ئوکارنیەکا وێران و قەرزدار و دەستبەرداری خوەستەکێن روسیا بت. دێ ڤەگەرین و بێژین دێ هەر ئەو بیت یا هنری کیسنجەری گۆتی نەک پێشبینیا جینس سۆلتنبێرگێ ئەمینداری گشتیێ ناتۆ.